هەر لە ساڵی( ١٩٩٥)ەوە، لەشکرکێشییەکانی سوپای تورکیا بۆ سەر باشووری کوردستان، بە پاساوی بوونی پەکەکە دەستی پێکردووە و تاکوو ئێستاش درێژەیان هەیە! لە هەڵقەیەکی نوێی ئەو لەشکرکێشیەشدا فشارەکان توندتر کراونەتەوە،قەڵەمرەوی جوگرافیی کۆنتڕۆڵکراو فراوانتر بووە. وەک خۆیان دەڵێن بەئامانجی پاکتاوکردنی پەکەکە و دروستکردنی پشتێنەیەکی ئەمنی، کە تێکڕای ناوچە سنوورییەکانی نێوان کوردستانی باشوور و ڕۆژئاواو تورکیا بگرێتەوە!
ئەوەی جێگەی سەرنجیشە، دژبەیەکی ئەم دوو ئامانجەیە، واتە هاوکاتبوونی لەناوبردنی پەکەکەو دروستکردنی پشتێنەی ئەمنی بۆ ڕێگریکردن لە دزەکردنی چەکدارەکانی حیزبی نابراو بۆ ئەو دیوی سنوورەکان و ناوخاکی فەرمیی تورکیا. چونکە ئەگەر بڕیار بێت پەکەکە پاکتاو بکرێت و ئەگەرێکی لەو جۆرە جددی بێت، دروستکردنی پشتێنەی ئەمنی، دەبێتە شتێکی بێهوودەو زیادو پاساوە لۆژیکی و سەربازی و مەیدانیەکان لە دەست دەدات.
بەڵام نهێنی پێکەوە ناوبردنی ئەم دووئامانجە لەوەدا شاراوەتەوە،کە درووشم وئامانجی پاکتاوکردنی پەکەکە و کۆتایی پێهێنانی وەك هێزێکی چەکدار نوێ نیین، بەڵکو لە ڕابردووشدا بەهەمان پاساوو بیانووەوە، سووپای توورکیا چەندین جار شاڵاووی سەربازی بۆسەر خاکی هەرێم ئەنجام داوە، کەچی پەکەکە، ئەگەر زیانیشی بەرکەوتبێت تاکوئێستا هەر لە شوێنی خۆیەتی وپێ لەسەر شێوازو درووشمەکانی دادەگرێت؟
دیارە تورکیا و سوپاکەی لە هەموو کەس باشتر دەزانن، لە ناو بردنی یەکجاریی پەکەکەو کۆتایی پێهێنانی وەک هێزێکی چەکدار هەروا کارێکی سانا نییە. لە سۆنگەی هەڵوێست و دیدگای هەندێ هێزی هەرێمی و توانای بەرگرییکردنی قەندیل خۆی وخۆڕاهێنانی گەریلاکان لەگەڵ تەکنەلۆژیاو تاکتیکە نوێکانی سووپای توورکیا و تەنانەت لە ئەگەری کەوتنی قەندیلیشدا( کە ئامانجێکە بەتەنهایی بۆتورکیا بەئاسانی نایەتەدی)یەکسان نەبوونی کەوتنەکە بە کۆتاییپێهاتنی چەکی پەکەکە، بەهۆی هەڵکەوتەی جووگرافی ئەو قووڵاییە رووپۆشکراوە سیاسییەی هەندێ هێزی هەرێمی بۆ پاشەکشە بۆکردن و پارێزیگار یلێکردنی دەتووانێ فەراهەمی بکات.
هەموو ئەوەش پێمان دەڵێت ، ڕاستە توورکیا بەناوی پاکتاوکردنی پەکەکەوە جووڵە سەربازییەکانی پاساو دەدات، بەڵام خۆشی دەزانێت لە چوارچێوەی پێدراوەکانی قۆناغ وناوچەکەدا، بەدیهاتنی ئەم ئامانجە سەختە . نابێت لەبیریشمان بچێت پەکەکە تەنها چەند هەزار چەکدارێك نین بەچیاکانەوە، بەڵکو پێش ئەوە، ئایدۆلۆژیاو هێزێکی حیساب بۆکراوی سیاسی و شەقامێکی بەرفراوانی واقیعی ئێستای کوردستان و تورکیا یە. لێرەشەوە، هێندەی سوود وەرگرتن و ڕۆڵی پاساو دەری پەکەکە بۆ تورکیا گرنگە، لەناوچوونی یەکجاریی گرنگ نییە.تورکەکان پێش ئەوەی پەکەکە لەدەرەوەی سنوورەکانەوە بکەن بە بیانووی لەشکرکێشی و دەستبەسەراگرتنی کەمەرەیەکی سنووری بەقووڵایی دەیان کیلۆمەتر لە کووردستانی باشووور، لەناوخۆدا بەمەبەستی جۆراوجۆر تەوزیفی سیاسیدەکەن کردوویانەتە هۆکاری پاساودانی گرتنە پێشی چەندین سیاسەت وڕێ وشوێن بەقازانجی دەوڵەت وهەندێ هێزودامەزراوە، لەوانەش:
. درێژەدان بە نکولیکردن لەپرسی کوردو یەکسانکردنی بە مەسەلەو کێشەیەکی ئەمنی لەو وڵاتەدا!
.درێژەدان بە قۆڵبەستکردن و زیندانیکردنی ئەندام ولایەنگرانی دەم پارتی، لەقاڵبدان و فشار خستنە سەرپارتەکە، بەبیانووی نزیکی لەپەکەکەوە ولایەنگیریی بۆ تیرۆر.
. جۆشدانی هەستی رەگەزپەرستانەی شەقامی نەتەوە پەرستی تورکی، لەکاتی پێویستدا، بەمەبەستی بەدەستهێنانی دەنگ و پشتیوانی ئەو شەقامە لە هەڵبژاردنەکاندا، هەندێ لەئۆپەراسیۆنەکانی سووپاش دژبەپەکە لەباشوورو ڕۆژئاواش دەچنە ئەم خانەوە. واتە لە کاتێکدا بەناوی پاراستنیئاسایشی سنوورەکان بەرژەوەندییە ئاسایشییە نەتەوەییەکان ئەنجام دروان و دەدرێن، پەیوەندییان بەم خاڵەوە هەبووەو هەیە، پێویستی بەڕێوەبردنی ململانێکانی دەسەڵات لەگەڵ ئۆپۆزیسیۆندا کات و قەوارەو مەوداکەی دیاریکردوون و دەکەن.
بەئاقاری دەرەوەی سنوورەکانیشدا، ئامانجی بنەرەتی پشت بڕیاری پشتێنە ئەمنییەکەو لەشکرکێشییەکەی لەئێستادا، گەرچی بەناوی پاراستنی ئاسایشی سنووروڕێگریکردن لە دزەکردنی چەکدارانی پەکەکە پاساو دەدرێن، بەڵام لە راستیدا پرسەکە بەشێکە لە ستراتیژێکی گەورەتری دەوڵەتی توورکیا لەسەر ئاستی ناوچەکەدا. بەحوکمی ئەوەی دەمێکە پەکەکە لەناو جووگرافیای باکووردا زۆر بەدەگمەن نەبێت چالاکی چەککداری ئەنجام نەداوەو نەماوە، واتە بەکردەوە تاڕاددەیەکی زۆر، دەتوانین بڵێین لەدۆخی کۆتایهاتنی خەباتی چەکداریدایە، بۆیەئەگەرئامانجی سەرەکی لەشکرکێشەکان بە تەنها پاراستنی سنوورەکان بووایە، دەکرێت ئەو ئامانجەلەڕێی ڕێکەوتن لەگەڵ عێراق و هێزەکانی پاسەوانی سنوورەوە بەشێوەیەکی باشتر بەدیدێت. بۆیە ئەوەی توورکەکانی لەم روەوە مکور کردووە لەسەر ئەم جۆرە بەکارهێنانەی هێز- جگەلەپرسی رۆژئاوا- ئەوەیە کەدەخووازن بەپاساوی بوونی پەکەکە رەوایەتی بە بوون ومانەوەیی هێزەکانیان لەوناوچانە بدەن کەپێشرەویان بۆ کردوون، تاکو لەئەگەری هەر جەنگێکی هەرێمایەتیدا بتووانن پارێزگاری لەسنوورەکانیان بکەن ، واتە لە ئەگەری پەرە سەندنی دۆخەکەدا بۆ جەنگ، لە دەرەوەی سنوورەکانی خۆیان ولە سەر خاکی ئەوانی تردا بەرگری لەخۆیان بکەن،.
جگە لەوە بوونی هێزەکانیان بۆ فشارکردن وکاریگەربوون لەسەر دیاریکردنی دواڕۆژی سیاسی عێراق و سووریا و باشوور و ڕۆژئاوای کوردستان وتەنانەت تێکڕای ناوچەکە لەسۆنگەی ئەو جەنگ وململاێیانەی لەئارادن بەکار بهێنن، کەپێیان وایە رەنگدانەوەیان لەسەر رۆڵ و بەرژەوەندی وئایندەی دەوڵەتەکەیان هەیە. ئەمەجگە لە بەئامرازکردنی بوونەکەو گۆڕینی بۆ کەرەسەی گفتووگۆو وتووێژی سیاسی لەگەڵ هەندێ دەوڵەتی ناوچەکەو لەوانەش عێراق وسووریا، بە مەبەستی بەدیهێنانی دەستکەوتی ئابووری و سیاسی وئاسایشی جۆراجۆر ، چونکە لەهەموو ئەو حاڵەتێکدا بوونی سوپاکەیان گەر لەروویەکەوە کارتێکی فشارکردن بێت لەهەمان کاتدا بابەتێکە بۆ سات و سەوداو سازش لەسەرکردن بەرامبەر داخووازی بەرامبەرەکان لەناوچەکە و دەرەوەی ئەویشدا، لە کاتێکدا ئەم سازشکردنە ، سازشکردن لەسەر هیچ بەرژەوەندییەکی گرنگ و ڕاستەقینەی توورکیا نییە ونابێت، بەڵکوو دەستبەرداربوون دەبێت لە کارت وواقیعێکی دەستکرد کە لانیکەم تاکوو ئێستا، زیرەکی سیاسی وعەقڵی پراگماتی خوڵقاندونی، بۆ بەدیهێنانی بەرژەوەندییەکانی خۆی( هەرچەندە رووی دووەمیشی هەیە) .
هەموو ئەوەی ئاماژەشمان پێکرد یەکسانە بەوەی، دەبێت لە دەلاقەیەکی فراوانتری خۆرهەڵاتی ناوەڕستەوە سەرنجی جووڵەکانی سووپای توورکیا بەئاقاری کوردستانی دەرەوەی قەڵەمرەوی فەرمیی خۆی بدەین. واتە لەچوارچێوەی وێنای تورکیا وەك زلهێزێکی هەرێمی بۆ خۆی وبەرژەوەندیەکان و رۆڵی لەناوچەکەو جیهان و هەرەشە گریمانەکراوەکانی سەری و چۆنییەتی رووبەروو بوونەوەیان، ئەمە جگە لەو رەهەندە ناوخۆییەی ئاماژەمان پێکرد، کەلەروویەکەوە پەیوەندی بەستراتیژی دەوڵەتی قووڵەوە هەیە و لەلایەکی تریشەوە بە ململانێی سیاسی نێوان تەووژم و پارتە جیاوازەکان. بەڵام هەموو ئەوەش لەوڕاستیە ناگۆڕێت، کەئەگەر بوونی چەکداری پەکەکە نەبووایە توورکیا ئەوبیانوو پاساوەی ئێستای بۆ هاتنە ناوەو دەستێوەردان نەدەبوو ئاسان نەبوو ئەوەی ئێستا بۆی لواوە بۆی بلوێت.