بڕوا بەرزنجی

فەیلەسوف و کۆمەڵناسی گەورەی پۆڵەندی- بەریتانی، زیگمۆند باومان، «١٩٢٥-٢٠١٧»، لە چاوپێکەوتنێکی کورت و پوختدا، بەتەمەنێکی سەرو نەوەد ساڵییەوە، لەماڵەکەی خۆی لە شاری لیدسی بەریتانیا،لەگەڵ ڕۆژنامەنوسی ئیسپانی«ڕیکاردۆ دی کوێرۆل»، وەڵامی چەند پرسیارێکی گرنگ و جیاواز دەداتەوە، کە کۆتا پرسیاریان لەبارەی کۆمەڵگەی دیجیتاڵیی و دنیایی سۆشیاڵ میدیایە، کە ڕاکەیم لا گرنگ و ڕون بو لەبارەی کۆمەڵگەی نوێ، کۆمەڵگەی دیجیتاڵی، حەزمکرد لەگەڵ ئێوەیشدا بەشی بکەم، باومان دەڵێت: 

پرسی ناسنامە لە شتێکەوە گۆڕاوە کە لەگەڵیدا لەدایک بوویت، بۆ ئەرکێک: دەبێت کۆمەڵگەی خۆت دروست بکەیت.  بەڵام کۆمەڵگاکان دروست ناکرێن، تۆش یان یەکێکیان هەیە یان نا.  ئەوەی تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان دەتوانن دروستی بکەن، جێگرەوەیەکە.  جیاوازی کۆمەڵگە و تۆڕ ئەوەیە کە تۆ سەر بە کۆمەڵگەیەک بیت، بەڵام تۆڕێک هی خۆتە.  هەست بە کۆنتڕۆڵکردن دەکەیت.  ئەگەر ویستت دەتوانیت هاوڕێیان زیاد بکەیت، ئەگەر ویستت دەتوانیت بیانسڕیتەوە. 

تۆ کۆنتڕۆڵی ئەو کەسە گرنگانە دەکەیت کە پەیوەندیت پێیانەوە هەیە.  لە ئەنجامدا مرۆڤەکان هەست بە کەمێک باشتر دەکەن، چونکە تەنیایی، وازهێنان، ترسە گەورەکەی سەردەمی تاکگەرایی ئێمەیە.  بەڵام زیادکردن یان لابردنی هاوڕێکان لە ئینتەرنێتدا ئەوەندە ئاسانە کە خەڵک شکست دەهێنن لە فێربوونی کارامەیی یان تێکەڵبونی کۆمەڵایەتی ڕاستەقینە، کە پێویستت پێیانە کاتێک دەچیتە سەر شەقام، کاتێک دەچیتە شوێنی کارەکەت، لەوێ خەڵکێکی زۆر دەبینیت کە پێویستە تێکەڵیان بیت بۆ کارلێکی عەقڵانی لەگەڵیان.   

پاپا فرانسیس کە پیاوێکی گەورەیە، یەکەم چاوپێکەوتنی خۆی ئەنجامدا دوای هەڵبژاردنی بۆ “یوجینیۆ سکالفاری”، لەگەڵ ڕۆژنامەنووسێکی ئیتاڵی کە هاوکات خۆی بە بێدینی ناودەبات.  ئەوە نیشانەیەک بوو: کە گفتوگۆی ڕاستەقینە قسەکردن نییە لەگەڵ کەسانێک کە باوەڕیان بە هەمان شت هەیە وەک تۆ.  

سۆشیال میدیا فێری دیالۆگمان ناکات چونکە زۆر ئاسانە خۆمان لە مشتومڕ بەدوور بگرین... بەڵام زۆربەی خەڵک سۆشیال میدیا بەکاردەهێنن نەک بۆ یەکگرتن، نەک بۆ ئەوەی ئاسۆی خۆیان فراوانتر بکەنەوە، بەڵکو بە پێچەوانەوە، بۆ ئەوەی خۆیان ناوچەیەکی ئاسوودەیی دروستبکەن، کە تاکە دەنگێک دەیبیستن دەنگدانەوەی دەنگی خۆیانە، کە تاکە شتێک کە دەیبینن ڕەنگدانەوەی ڕووخساری خۆیانە.  سۆشیال میدیا زۆر بەسوودە، چێژ دەبەخشێت، بەڵام تەڵەیە