دواین هەواڵ

ئیسرائیل و لێدانێکی قوڵ لە ئێران کە دەسەڵاتی ناوچەیی دادەڕێژێتەوە

‌حەسەن ئەحمەد مستەفا

7 رۆژ پێش ئێستا

ئیسرائیل هێرشێکی سەربازی سنووردار و لە هەمان کاتدا قووڵی بۆ سەر ئێران ئەنجامدا و سەدان فڕۆکە ئامانجە سەرەکییەکانی لە تاران، خورستان و ئیلام و بنکە سەربازییەکانی دیکە پێکا، هەرچەندە خۆشبەختانە دەگوترێت هاوڵاتیانی ئێرانی دراوسێمان زیانیان بەرنەکەوتووە.

یەکەم:- کاریگەرییە سەربازی و ستراتیژییەکانی هێرشەکە ئۆپەراسیۆنێکی لەو جۆرە توانا سەربازییەکانی ئیسرائیل نیشان دەدات، لەوانە توانای هێرشی ئاسمانی مەودای دوور و هەواڵگری پێشکەوتوو و توانای شەڕی ئەلیکترۆنی. لە هەمانکاتدا ئاماژەی ئەوەیە کە سیستەمی بەرگری ئاسمانی ئێران کە بریتین لە ئێس ٣٠٠ی دروستکراوی ڕووسیا و ڕادارە بەرهەم هێنراوەکانی ناوخۆیی کاریگەرییان نییە، ئەمەش لاوازییەکان ئاشکرا دەکات و متمانەی ئێران بە ئامادەیی سەربازیی خۆیی دەهەژێنێت.

هێرشەکەش وەک هەنگاوێکی پێشوەختە سەیر دەکرێت بۆ بێلایەنکردنی هەڕەشەیەکی وجودی هەستپێکراوی ژێرخانی سەربازی یان ئەتۆمی ئێران، چونکە هەرچەندە لێدانەکە لە ئەتۆم نەدراوە، بەڵام لە مانادا لێدانە لە هەمووشتێک، زۆرجار ئیسرائیل لە ژێر دوکتۆرینی بەرگری پێشوەختە دەجوڵێتەوە، بۆ ئەوەی ڕێگری لە بەدەستهێنانی توانای هێرشبەری نەیارەکانی بکات.

دوەم:- لێکەوتەی جیۆپۆلەتیکی و ناوچەیی ئەو هێرشەی بەرەبەیانی ئەمڕۆ 26 ی ئۆکتۆبەری 2024 ئیسرائیل کردییە سەر ئێران، بە شێوەیەکی سەرنجڕاکێش داینامیکی دەسەڵاتی ناوچەیی دەگۆڕێت، ئەمەش ئاماژەیە بۆ ئیرادەی ئیسرائیل بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی ئێران بە شێوەیەکی تاکلایەنە، سەرەڕای مەترسییەکانی پەرەسەندن گرژییەکان.

هۆشدارییەک بۆ هاوپەیمانە ناوچەییەکانی ئێران وەک حزبوڵڵا و حوسییەکان دەنێرێت، پێیان دەڵێت سەرەڕای لەقالبدانتان ئەوا سەرچاوەی سەپۆرتی فیزیکی و ڕۆحیشتان لە ژێر هەڕەشەدایە.

ڕەنگە هێرشەکە کاردانەوەی تێکەڵاوی زلهێزەکان لێبکەوێتەوە. دەشێت ئەمریکا تاوانبار بکرێت بە ڕەزامەندی بێدەنگ یان هاوبەشی، لە کاتێکدا ئەگەری زۆرە ڕووسیا و چین بە لەبەرچاوگرتنی هاوبەشییان لەگەڵ ئێران، ئەو دەستدرێژییە ئیدانە بکەن.

ڕەنگە وڵاتانی کەنداو، بە تایبەت سعودیە و ئیمارات، بە وریاییەوە پشتگیری لەم هەنگاوە بکەن، چونکە نیگەرانییەکانیان لەبارەی کاریگەریی ناوچەیی ئێران هاوبەشە.لەگەڵ ئەمەشدا پێدەچێت داوای ئارامی و جێگیری بۆ ناوچەکە بکەن.

سێیەم:- کاریگەرییە ئابوورییەکان کاریگەری لەسەر بازاڕەکانی وزەی جیهانی دەبێت نادڵنیایی لە بازاڕەکانی نەوتی جیهانیدا دروست دەکات. ئێران دەتوانێت بە پەکخستنی گەرووی هورمز تۆڵە بکاتەوە و ببێتە هۆی بەرزبوونەوەی نرخی نەوت و شۆکی ئابووری لە سەرانسەری جیهاندا بەدوای خۆیدا بهێنێت. بۆیە ململانێکە دەتوانێت شەڕی ئابووری توندتر بکاتەوە، بە گەمارۆ نوێیەکان بۆ سەر ئێران و کردەوەی تۆڵەسەندنەوەی وەک هێرشی ئەلیکترۆنی، زیانی زیاتر بە ئابووری ئێران بەگەیەنێت.

چوارەم:- کاریگەری ناوخۆیی لە ناوخۆی ئێراندا هێرشی بەرپێنەگیراوی بەرەبەیانی 26ی ئۆکتۆبەری 2024 ی ئیسرائیل بۆ سەر شارە سەرەکییەکانی ئێران دەبێتە شۆکێکی دەروونی توند بۆ حکومەت و دانیشتوانی ئێران، ئەمەش دەبێتە هۆی تێکدانی متمانە بە توانای ڕژێم بۆ بەرگریکردن لە وڵاتەکە. دوریش نییە ئەم هێرشە هەڵکشانی هەستی ناسیۆنالیزم لە نێو ئێرانییەکاندا بەدیبهێنێت و لە دژی دەستدرێژی دەرەکی بەشێک لە خەڵکەکە چاکتر پشتی ڕژێمەکەیان بگرن.

سەختییەکە ئەوەیە ئەگەر حکومەتی ئێران نەتوانێت وەڵامی کاریگەرانەی هێرشەکەی ئیسڕائیل بداتەوە، ئەوا ڕووبەڕووی ڕەخنەی ناوخۆیی دەبێتەوە، بەتایبەتی لەلایەن ئەو کوتلانەی کە پێشتر لە سەرکردایەتی ڕێژیم ناڕازین.

پێنجەم:- مەترسی زیادبوون و تۆڵەسەندنەوە پێناچێت ئێران بە شێوەیەکی پاسیڤ گورزەکەی ئیسڕائیل هەزم بکات. دەتوانێت بیر لە تۆڵەی نمایشی بکاتەوە بە هێرشی مووشەکی بۆ سەر شارەکانی ئیسرائیل، هەرچەندە هێرشێکی سنوردارو بێ کاریگەریش بێت.

شەشەم:- کاردانەوەی سیاسی و دیپلۆماسی ئیسرائیل ڕووبەڕووی کاردانەوەی دیپلۆماسی بەرچاو دەبێتەوە لەلایەن ئەو وڵاتانەی کە ئاگاداری کردەوە سەربازییە تاکلایەنەکانن.

لە کاتێکدا ڕەنگە هەندێک لە وڵاتانی ڕۆژئاوایی هاوسۆزی نیگەرانییەکانی ئیسرائیل بن، بەڵام پێدەچێت داوای دانبە خۆداگرتن بکەن بۆ ئەوەی لە ناسەقامگیری ناوچەکە دوور بکەونەوە. پێدەچێت ئێران دۆسیەکە بخاتە بەردەم نەتەوە یەکگرتووەکان و داوای شەرمەزارکردنی نێودەوڵەتی بۆ کارەکانی ئیسرائیل بکات، ئەمەش فشارە دیپلۆماسییەکانی جیهانی زیاتر توندتر دەکات٫ ئەوە لەکاتێک دا کە ئیسڕائیل زیاتر جەختی لە بواری سەربازیکردۆتەوەو کەمتر پشتی بەدیپلۆماسی بەستوە بۆیە تەنانەت نەتەوەیەکگرتوکان لەگەڵ ئیسڕائیل لە دەرگیرییەکی لەفزی تونددایە.

حەوتەم:- دەرئەنجامە ستراتیژییە درێژخایەنەکان پێدەچێت دوای ئەم هێرشە خەمی گەورەی ئێران ئەوەبێت بەرنامە سەربازییەکانی خۆی خێراتر بکات، لەوانە پەرەپێدانی مووشەک و ئەگەری هەوڵە ئەتۆمییەکان، بۆ ئەوەی هێرشەکانی داهاتوو ڕابگرێت، هەرچەندە ئیسڕائیل لەمەودوا خێراتر دەست لە ئێران دەوەشێنێت.

هێرشەکە دەتوانێت ناسەقامگیری درێژخایەن دروست بکات و زیاتر ڕکابەرییە ناوچەییەکان پەرەپێبدات و دیپلۆماسی داهاتوو زۆر قورستر بکات. لەکۆتایشدا هێرشی ئیسرائیل چەندین پەیامی پێ بوو، نیشاندانی باڵادەستی سەربازی، ئاشکراکردنی لاوازییەکانی ئێران و دووبارە داڕشتنەوەی داینامیکی دەسەڵاتی ناوچەکە.

بەدەریش نییە لە مەترسی تۆڵەسەندنەوەی بەرفراوان و پچڕانی ئابووری و ناسەقامگیری سیاسی و ئەگەر هەیە زەمینە بۆ ململانێیەکی گەورەتر و وێرانکەرتر دابنێت.

Copyright © 2020 All Rights Reserved Designed And Developed By AVESTA GROUP