هەرێم نیوز 

کێشەی سەرەکی و مێژوویی نێوان وڵاتی ئازەربایجان و ئەرمینیا لەسەر هەرێمی ناگۆرنۆ-قەرەباغە، ئەم ململانێیە مێژوویەکی دوور و درێژی هەیە و دەگەڕێتەوە بۆ سەردەمی رووخانی یەکێتی سۆڤیەت، کاتێک هەردوو وڵات خوازیاری ئەوە بوون کە ئەم هەرێمە بخەنە سەر خاکی خۆیان.
 هەرێمی ناگۆرنۆ-قەرەباغ، کە زۆرینەی دانیشتووانەکەی ئەرمەنین، لەناو خاکی ئازەربایجان هەڵکەوتووە، ئەمەش بووەتە هۆی چەندین جەنگ و پێکدادانی خوێناوی لە نێوان هەردوو وڵاتدا لەماوەی دەیان ساڵی ڕابردوودا.
خاڵە سەرەکییەکانی کێشەکە:

خاوەندارێتی ناگۆرنۆ-قەرەباغ:

کڕۆکی کێشەکە لەسەر خاوەندارێتی ئەم هەرێمەیە، ئەرمینیا پشتگیریی لە مافی چارەی خۆنووسینی ئەرمەنەکانی هەرێمەکە دەکات، لە کاتێکدا ئازەربایجان بە بەشێکی دانەبڕاوی خاکی خۆی دەزانیێت

مێژووی ململانێ و ناکۆکییەکانیان:

لە ساڵی ١٩٨٨ یەکەم جەنگی فەرمی لە نێوانیاندا هەڵگیرساوە، لەو کاتەوە چەندین جار ئاگربەست واژۆکراوە بەڵام بەردەوام پێشێل کراوەو هەریەکەیان ئەوى دیکەیان تاوانبارکردووە، جەنگی ساڵی ٢٠٢٠ بووەتە هۆی ئەوەی ئازەربایجان بەشێکی زۆری هەرێمەکە و ناوچەکانی دەوروبەری کۆنترۆڵ کردووەتەوە، دواجار لە ساڵی ٢٠٢٣، ئازەربایجان لە ڕێگەی ئۆپەراسیۆنێکی سەربازییەوە کۆنترۆڵی تەواوی هەرێمەکەی کردوەتەوە.

نێوەندگیریی ئەمریکا و ڕێککەوتنی ئاشتی نێوانیان:

لە هەنگاوێکی مێژووییدا و بە نێوەندگیری ئەمریکا، چەند رۆژێک پێش لە ئێستا و لە ٨ی ئابی ٢٠٢٥، ئازەربایجان و ئەرمینیا ڕێککەوتنێکی ئاشتییان لە کۆشکی سپی ئەمریکا واژۆ کرد.

خاڵە سەرەکییەکانی ڕێککەوتنەکە:

کۆتاییهێنان بە دوژمنایەتی: هەردوو وڵات پابەندبوون بە وەستاندنی هەمیشەیی هەموو جەنگ و پێکدادانەکان.

پاراستنى سەروەریی: ڕێککەوتن لەسەر ڕێزگرتن لە سەروەری و یەکپارچەیی خاکی یەکتریی.

پەیوەندییەکانە نێوانیان: هەردوولا کاربکەن بۆ کردنەوەی پەیوەندی بازرگانی و دیپلۆماسی لە نێوان هەردوو وڵاتدا.

هاوکاریی ئابووری: کۆمپانیا ئەمریکییەکان وەبەرهێنان لە هەردوو وڵاتدا دەکەن بۆ بوژانەوەی ئابوورییان، جگە لەوەش ڕێککەوتنی جیاواز لە بوارەکانی وزە، تەکنەلۆژیا و ژێرخانی ئابووریدا واژۆبکرێت
.

ڕێڕەوی ستراتیژیی: ڕێککەوتنەکە مافی گەشەپێدانی تایبەت بە ئەمریکا دەدات لە ڕێڕەوێکی ستراتیژیی ترانزێتدا بە ناوی "رێگای ترەمپ بۆ ئاشتی و خۆشگوزەرانی
نێودەوڵەتی.

ئەم ڕێککەوتنە لەلایەن کۆمەڵگەی نێودەوڵەتییەوە پێشوازی لێکراوە و بە هەنگاوێکی گرنگ بۆ هێنانەکایەی ئاشتی و سەقامگیریی بەردەوام لە ناوچەی قەوقازدا
دادەنرێت.

چارەسەرى کێشەى نێوان ئازەربایجان و ئەرمینیا چ کاریگەرییەکى بۆ سەر ئێران دەبێت؟
چارەسەری کێشەی نێوان ئازەربایجان و ئەرمینیا، بەتایبەتی ڕێککەوتننامەی ئاشتی ئەم دواییە، کاریگەریی قووڵ و ئاڵۆزی بۆ سەر ئێران هەیە کە لایەنە ستراتیژی، ئابووری و ئاسایشی نیشتمانییەکەی دەگرێتەوە. لە کاتێکدا ئێران بە فەرمی پێشوازی لە کۆتاییهاتنی دوژمنایەتییەکان کردووە، نیگەرانییەکی قووڵی لە هەندێک لایەنی ڕێککەوتنەکە هەیە، بەتایبەتی دروستکردنی ڕێڕەوی
نوێی ترانزێت لەژێر کاریگەریی دەرەکیدا.

ڕێککەوتنی ئاشتی کە بە نێوەندگیری ئەمریکا ئەنجام درا، لە تاران وەک هەنگاوێک سەیر دەکرێت کە هێزە هەرێمییە تەقلیدییەکانی وەک ئێران و ڕووسیای خستووەتە پەراوێزەوە. ئەمە نیشانەی بەهێزبوونی ئامادەیی ئەمریکا و تورکیایە لە باشووری قەوقاز، ناوچەیەک کە ئێران بە حەوشەی پشتەوەی ستراتیژی خۆی دەزانێت و نیگەرانییەکی سەرەکییە بۆ تاران

بەرپرسانی ئێران چەندین جار دژایەتیی توندی خۆیان بۆ هەر جۆرە ئامادەگییەکی سەربازی یان هەواڵگریی بیانی لە نزیک سنوورەکانیان دەربڕیوە.
The Trump route International Peace and Prosperity (TRIpp)
 "ڕێگای ترەمپ بۆ ئاشتی و خۆشگوزەرانی نێودەوڵەتی"

کە پێشتر بە ڕێڕەوی زەنگەزوور ناسرابوو و لەلایەن ئەمریکاوە بەڕێوەدەبرێت، بە گومانەوە سەیر دەکرێت وەک پێگەیەکی ئەگەری بۆ ناتۆ یان هێزە نەیارەکانی تر "وەک مار"ى بێ ئامان لە نێوان ئێران و ڕووسیادا وێنادەکرێت.

لە لایەکی ترەوە بەهێزبوونی ئازەربایجان، کە پەیوەندییەکی نزیکی لەگەڵ تورکیا و ئیسرائیلی ڕکابەری ئێراندا هەیە، سەرچاوەی نیگەرانییە بۆ تاران. ئەگەری زیادبوونی کاریگەریی پان-تورکیزم کە لە تورکیاوە تا ئاسیای ناوەڕاست درێژ دەبێتەوە لە ڕێگەی ئەم ڕێڕەوە نوێیەوە، ئاڵنگارییەکی تری ژیۆپۆلەتیکییە بۆ ئێران

کاریگەرییە ئابوورییەکان:

یەکێک لە ترسە گەورەکانی ئێران ئەوەیە کە ڕێڕەوە نوێیەکە کە ئازەربایجان بە ناوچەی نەخچیڤانەوە دەبەستێتەوە لە ڕێگەی ئەرمینیاوە، بە خاکی ئێراندا تێپەڕ نابێت.