هەرێم نیوز
ئەنجوومەنی وەزیرانی عێراق، رەزامەندیی پیشاندا بە هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێمی کوردستان.

 ناوەڕۆکی کۆبوونەوەی ئەمڕۆی ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق:

ئەمڕۆ سێشەممە، سەرۆکایەتیی چل و پێنجەمین دانیشتنی ئاسایی ئەنجومەنی وەزیرانمان کرد، لە چوارچێوەی بەدواداچوونەکانی ئەنجومەن بۆ ئامادەکارییەکانی ئەنجامدانی سەرژمێری دانیشتوان لە سەرتاسەری عێراق، لە ٢٠ی ئەم مانگەدا، ئەنجومەن ئەمانەی خوارەوەی پەسەند کرد:

1- جەختکردنەوە لەسەر پابەندبوون بە بڕیاری دادگای فیدراڵی (73/فیدراڵی/2010) سەبارەت بە سەرژمێری گشتی دانیشتوان.

2- سەرژمێری لە ناوچە جێناکۆکەکان لە لایەن تیمێکی هاوبەش لە هەر سێ نەتەوەی (عەرەب - کورد - تورکمان) ئەنجام دەدرێت، هەروەها ئەندامێکی ئایینی مەسیحی زیاد دەکرێت بۆ تیمەکە لەو ناوچانەی کە زۆرینەی مەسیحییان تێدایە.

3-دەسەڵاتی ئامار و دەسەڵاتی ئاماری هەرێمی کوردستان بە هاوکاری وەزارەتی ناوخۆی فیدراڵی، خشتەی داتاکانی ئەم وەزارەتانەی خوارەوە بەراورد دەکەن لەگەڵ ئەنجامی سەرژمێری لە: 
و- تۆمارەکانی وەزارەتی ناوخۆ، سەرژمێری ساڵی ١٩٥٧ و نوێکارییەکانی.
ب- تۆمارەکانی وەزارەتی بازرگانی و داتاکانی وەزارەتی کۆچ و ئاوارە.

4-ئەنجامی سەرژمێری گشتی و تۆماری پارێزگاکانی داتاکانی سەرژمێری کە لە بڕگەی (3)دا ئاماژەی پێکراوە، لە چوارچێوەی دەسەڵاتی وەزارەتەکانی پلاندانانی فیدراڵی و وەزارەتی پلاندانان لە هەرێمی کوردستانی عێراقە، بەپێی ڕێککەوتنە هاوبەشەکە، کە تێیدا ئا تۆماری تایبەت بۆ ئەم ناوچانە ڕێکدەخرێت کە ئەنجامی داتاکانی پارێزگاکانی تێدایە، وە وەزارەتی پلاندانانی فیدراڵی و وەزارەتی پلاندانان لە هەرێمی کوردستانی عێراق لەگەڵ کۆپییەکی ئەم تۆمارە دەپارێزرێن.

5- پابەندبوون بە ڕێکخستنی خشتەی ئاماری لەسەر ژمارەی دیپۆرتکراوەکان و هاتن و ئاوارەکان لە ناوچە جێناکۆکەکان و پارێزگارەکانی تر، بەپێی بەڵگە فەرمییەکان.

6- ده سه ڵاتی ئاماری هه ڕێمی کوردستان تیمێکی ته کنیکی ئاماده ده کات له ژووری سه ڕه کی ئۆپه ڕاسیۆنه کانی سه ڕژمێری بۆ پێداچوونه وه و به دواداچوون بۆ پێشکه وتنی ئۆپه ڕاسیۆنه کانی سه ڕژمێری و دڵنیابوون له یه کپارچه یی ڕێکاره کان به شێوه یه کی هه میشه یی، تا کۆتایی پرۆسه که .

7-پابەندبوونی دەسەڵاتی ئاماری هەرێمی کوردستان بە دەستبەجێ دەستکردن بە ڕاهێنانی ژمێریاران لە خولە چڕەکاندا وەک ئامادەکارییەک بۆ ئەنجامدانی سەرژمێری گشتی دانیشتوان و نیشتەجێبوون لە 20ی تشرینی دووەمی 2024.

لەلایەکی دیکەوە، ئەنجومەنی وەزیران پێشنیارێکی پەسەند کرد بۆ هەموارکردنەوەی مادەی (١٢/دووەم/ج) لە یاسای بودجەی سێ قۆڵی ژمارە (١٣ی ساڵی ٢٠٢٣)، بۆ ئەوەی ئەمانەی خوارەوە بگرێتەوە:

1- وەزارەتی دارایی فیدراڵی بەڵێن دەدات حکومەتی هەرێمی کوردستانی عێراق لە خەرجییە سەروەرییەکان بۆ تێچووی بەرهەمهێنان و گواستنەوە قەرەبوو بکاتەوە، بۆ ئەو بڕە نەوتەی لە هەرێم بەرهەم دێت کە لەلایەن کۆمپانیای بەبازاڕکردنی نەوت (سۆمۆ)ەوە وەردەگیرێت، یان وەزارەتی فیدراڵی لە… نەوت بەپێی بڕگەکانی (ئە) و (ب)ی ئەم بڕگەیە، بەمەرجێک تێچووی دادپەروەرانەی خەمڵێنراوی بەرهەمهێنان و گواستنەوە بۆ هەر کێڵگەیەک بە جیا حیسابی بۆ بکرێت، لەلایەن دەزگایەکی ڕاوێژکاری تەکنیکی نێودەوڵەتی تایبەتمەندەوە، کە لەلایەن وەزارەتی نەوتی فیدراڵی لە ساڵی 2019دا دیاری دەکرێت ڕێککەوتن لەگەڵ وەزارەتی سامانە سرووشتییەکان لە هەرێم، لە ماوەی (٦٠) ڕۆژدا لە چوونە بواری جێبەجێکردنی ئەم یاسایەوە، و لە ئەگەری ناکۆکی لە ماوەی ئەو ماوەیەی پێشوودا، ئەنجوومەنی وەزیرانی فیدراڵی دەستەی ڕاوێژکاری ئاماژەپێکراو دیاری دەکات.

2- ئەو ڕاوێژکارەی لە بڕگەی پێشوودا ئاماژەی پێکراوە، تێچووی خەمڵێنراوی بەرهەمهێنان و گواستنەوەی پێشکەش بە وەزارەتەکانی نەوت و وەزارەتی دارایی فیدراڵی و حکومەتی هەرێمی کوردستانی عێراق دەکات و بۆ مەبەستی ئەم یاسایە پەسەند دەکرێت، و حیسابکردنی قەرەبووی پێشوو دەبێت لەسەر بنەمای تێچووی پێشوو بۆ هەر بەرمیلێک چەند هێندە بکرێت بە ژمارەی بەرمیلەکانی وەرگیراو بەپێی بڕگەکانی (A) و (B)، لەم بڕگەیە، و وەزارەتی دارایی فیدراڵی ئەو بڕە پارانە دەدات بە... حکومەتی هەرێم.

3- دەستبەجێ دەست بە گەیاندنی نەوتی بەرهەم هێنراو لە هەرێم بۆ کۆمپانیای بەبازاڕکردنی نەوت (سۆمۆ)، یان وەزارەتی نەوتی فیدراڵی بەپێی بڕگەی (ئە) و (ب)ی ئەم بڕگەیە، و تێچووی بەرهەمهێنان و گواستنەوەی دەبێت قەرەبوو دەکرێتەوە لەلایەن وەزارەتی دارایی فیدراڵی وەک پێشەکی، بە ڕێژەی (١٦) دۆلار بۆ هەر بەرمیلێک، کە دواتر دوای تەواوبوونی ڕاوێژکاری تەکنیکی پسپۆڕی کە لە سەرەوە

ئاماژەی پێکراوە یەکلایی دەکرێتەوە، و پاشەکشە لە بەرواری دەستپێکردنی گەیاندن بەپێی ئەم هەموارکردنەوە.

لە چوارچێوەی ڕێبازی حکومەت بۆ پەرەپێدانی کاری بەرگری شارستانی لە عێراق، ئەنجومەنی وەزیران ڕەزامەندی دەربڕی لەسەر تەرخانکردنی بڕی (25) ملیار دینار بۆ وەزارەتی ناوخۆ بۆ دامەزراندنی (100) مەفرەزەی بەرگری شارستانی لە بەغدا و پارێزگاکان/دووەم قۆناغ، لە یەدەگی فریاگوزاری بەپێی بڕگەکانی یاسای بودجەی سێ قۆڵی، و هەماهەنگی نێوان وەزارەتەکانی ناوخۆ و پلاندانان، بۆ ئەوەی وردەکارییەکانی زیادکردن بۆ گواستنەوەی پێویستی ئەو بڕە پارەیەی کە پێشتر ئاماژەی پێکراوە، بدرێت بە وەزارەتی دارایی.

هەر لەو چوارچێوەیەدا ئەنجومەنی وەزیران گرێبەستی ڕاستەوخۆی لەگەڵ کۆمپانیای چینی (SANY) پەسەندکرد بۆ کڕینی (18) ئۆتۆمبێلی ئاگرکوژێنەوەی تایبەتمەند، وەک ئیستسنایەک لە شێوازەکانی گرێبەستکردن لە جێبەجێکردنی گرێبەستە حکومییەکان، و دەرکردنی ئەو ویلانەی پێشتر باسکراون لە بڕیارنامەی ژمارە 10ی کابینەی حکومەت. (68 ساڵی 2016)، وەک هەموار کراوە.

هەروەها ئەنجومەن پەسەندی کرد کە پێکهێنانی وەزارەتی ناوخۆ بە بودجەی سەربەخۆوە ڕاستەوخۆ گرێبەست لەگەڵ سندوقی شەهیدانی پۆلیس بکەن. بۆ دەستەبەرکردنی پێداویستییەکانی بۆ ئەو دەرماڵانەی کە لە سندوقی پێشووی ئاماژەپێکراو و ئامێرەکانی دیکە کە لە ڕێگەیەوە ئامادەکراون، وەک ئیستسنایەک لە شێوازەکانی گرێبەستکردن لە ڕێنماییەکانی جێبەجێکردنی گرێبەستە حکومییەکان ژمارە (٢)ی ساڵی ٢٠١٤.

لەبواری پاڵپشتی حکومی بۆ کەرتی پەروەردە، ئەنجومەنی وەزیران ڕەزامەندی دەربڕی لەسەر هەموارکردنەوەی بڕیارەکەی ژمارە (24285ی ساڵی 2024)، بۆ ئەوەی زیادکردنی ڕێژەی وەرگرتنی خوێندکارانی باڵا لەنێو دەرچووانی پەیمانگاکان لە (10%) بۆ (20%) بگرێتەوە %) بۆ وەرگرتن لە هەموو زانکۆکان، و بۆ پسپۆڕییە هاوتاکان یان نزیکەکان بۆ ڕێگەدان بۆ ئەو خوێندکارانەی کە لە پەیمانگاکان دەرچوون داواکاری پێشکەش بکەن بۆ تەواوکردنی خوێندنی سەرەتایی زانکۆیان.

لە پرۆسەی پاڵپشتیکردنی کەرتی تەندروستی بە سەرچاوە مرۆییە تایبەتمەندەکان، ئەنجوومەنی وەزیران ڕەزامەندی دەربڕی لەسەر بە یاسایی کردنی دامەزراندنی پەیمانگای پیشەی باڵای تەندروستی لە پارێزگاکان، لەگەڵ دوو پەیمانگا لە پارێزگای بەغدا (الشعلە و مەحمودییە)، و پەیمانگایەک لە هەریەک لە پارێزگارەکاندا. بابل، دیالە، دیوانیە، سەڵاح الدین (ناحیەی بەلەد)، و موتەننا، بەبێ زیانگەیاندن بە پرۆسەی یاسایی دووبارە بەدواداچوون و هەموارکردنەوەی پاشەکشەی سیستەمی کارپێکراو ئەنجوومەنی وەزیران دەتوانێت پەیمانگا لە قەزاکان دابمەزرێنێت لەسەر بنەمای پێشنیارەکە لە وەزیری تەندروستی، وەک ئیستسنایەک لە سیستەمی هەموارکردنی یەکەم بۆ سیستەمی پەیمانگاکانی پیشە تەندروستییە باڵاکان ( 3 لە 2011).

لەچوارچێوەی پاڵپشتیکردنی پیشەسازیی نیشتمانی و کەرتی تایبەت، ئەنجومەنی وەزیران ڕەزامەندی دەربڕی لەسەر دابینکردنی گەرەنتی سەروەری، لەگەڵ بەهای ئەو سوودەی کە لە ئەنجامی قەرزەکە بۆ ماوەیەکی زیاتر لە (10) ساڵ زیاتر نەبێت، بەمەبەستی... دامەزراندنی کارگەیەکی دروستکردنی شووشە، بە هاوکاری هەردوو دامەزراوەی قەرزدەر (بانکی ئاکا و بانکی کۆمەرزی).

لە هەمان چوارچێوەیدا ئەنجومەن ڕەزامەندی دەربڕی لەسەر وەرگرتنی دانەوێڵەی پلاستیکی (هەم وردکراو و هەم دانەوێڵەدار) بە بڕیاری ئەنجومەنی وەزیران (24413 ساڵی 2024)، لەگەڵ باجی گومرگی کە بڕی (0.05%) بوو.