منداڵ ئەو مرۆڤەیە كە تەمەنی لە خوار هەژدە ساڵییەوەیە. هەموو مافێكی تایبەتی خۆی هەیە. بەپێی ڕاگەیاندنی مافەكانی منداڵان، هەموو منداڵێك دەتوانێت ئەو مافانەی هەیەتی پێی شاد بێت، بەبێ جیاوازیی ڕەنگ و ڕەگەز و ئایین و نەتەوە.
كۆمەڵگەی كوردی یەكێكە لەو كۆمەڵگه‌یانەی كە تا ئێستا نەتوانراوە منداڵ بە شێوازێك پەروەردە بكرێت كە هەموو مافەكانی بۆ فەراهەم بكرێت.
ئەمەیش بۆ چەند هۆكارێك دەگەڕێتەوە لەوانە: كەمیی ئاستی ڕۆشنبیریی دایكان و باوكان و نەبوونی پلانێكی تۆكمە و پێشوەختە بۆ پەروەردەكردنی منداڵ لە لایەن دایكان و باوكانەوە؛ هەروەها دایكان و باوكان بەپێی ویست و مەزاجی خۆیان مامەڵە لەگەڵ منداڵ دەكەن نەك بەپێی پلان و بەرنامەی زانستی، بەبێ گوێدانە ئەوەی كە ئەو جۆرە پەروەردە و ڕەفتارە چ كاریگەرییەكی لەسەر بونیاد و كەسایەتیی ئەو منداڵە لە داهاتوودا دەبێت.
لە ئێستادا لە لایەن خێزانەكانەوە بە ئامانجی پێگەیاندنی منداڵێكی سەركەوتوو، پەیڕەوی لە كۆمەڵێك شێوازی پەروەردە دەكرێت وەكوو:
پەروەردە بە هێنانەوەی نموونەی بەرز: لەم شێوازەدا پەیڕەوی لە هێنانەوەی نموونەیەكی جوان و سەركەوتوو دەكرێت بۆ ئەوەی منداڵ بیكات بە پێشەنگی خۆی، بۆ نموونە سیفەتی كەسێك كە ناوبانگی هەبێت و خاوەن ڕەفتار و ڕەوشتی بەرز بێت.
پەروەردە بە ئامۆژگاریكردن: لێرەدا لە پەروەردەكردنی منداڵدا، لە لایەن خێزانەوە پەنا بۆ ئامۆژگاریكردنێكی تەندروست دەبردرێت.
پەروەردە بە پاداشت و سزادان: ئەمەیش پەیوەستە بە جۆری وەڵامدانەوە بۆ ئەو ڕەفتارەی منداڵەكە ئەنجامی دەدات، وەكو پاداشتكردنی منداڵ لە كاتی ئەنجامدانی كارێكی دروست و گونجاو، سزادانی لە كاتی ئەنجامدانی ڕەفتاری نادروست بە ئامانجی دووبارەنەكردنەوی ئەو ڕەفتارە.
پەروەردە بە گێڕانەوەی چیرۆك: پەروەردەكردن بە نموونەهێنانەوەی ڕووداوێك، وەك عیبرەتهێنانەوە كە كەسێك چیی بەسەر هاتووە بۆ ئەوەی دەرسی لێ وەربگرێت.
بۆیە گرنگترین ئـەركی خێزان ناسین و زانینی داوا و خواست و مافەكانی منداڵە، كە نەتەوە یەكگرتووەكان لە چوارچێوەی مافەكانی گەردوونیی منداڵ گەڵاڵەی كردووە.
بە ناسینی مافەكانی منداڵ، ڕاستەوخۆ دەبنە ئـەركی خێزانەكان و، گرنگە خێزان جێبەجێی بكات و لە ئـەستۆی بگرێت.
ئـەو ئـەركانە لەم خاڵانەی خوارەوەدا دیاری دەكەین، وەكو خێزان ده‌ست ده‌كات بە گۆشكردن و، ژیاندنی منداڵ لە ساڵەكانی سەرەتای ژیانیدا تاكوو كاتی گەورەبوون.
خێزان پێداویستییەكانی خۆراك و تەندروستی و جلوبەرگ بۆ منداڵ دابین دەكات و، منداڵ چەندەها ساڵ لەژێر سایەی سەرپەرشتی و پاراستنی خێزاندا دەژی.
منداڵ گەلێ كاری جوان لە خێزانەوە فێر دەبێت وەكوو: پاكوخاوێنی.منداڵ لە خێزانەوە فێری خوڕەوشتی جوان و ڕێنمایییە كۆمەڵایەتییەكان دەبێت.
خێزان منداڵ فێری ڕێزگرتنی خەڵك و چۆنێتیی ئـاخافتن لەگەڵیاندا دەكات.خێزان لە منداڵدا تۆوی خۆشەویستی و یارمەتیدانی خەڵك و ژیاندۆستی و مرۆڤدۆستی دەچێنێت.
منداڵ لە خێزاندا، فێر دەكرێت كە ڕێز لە مافەكانی مرۆڤ بگرێت و دەستدرێژی نەكاتە سەر مافەكانیان.
ئـەركێكی گرنگی خێزانە كە منداڵ فێری ڕاستگۆیی و لێبووردن و ڕێزگرتنی بیروباوەڕی كەسانی تر و پێكەوەژیان بكات.
منداڵ لە خێزانەوە فێر دەكرێ، لە پاكڕاگرتنی ژینگە و هەموو ئـەو كەلوپەل و دەزگه‌یانەی كە موڵكی گشتین.خێزان دەبێت ژینگەیەكی هێمن و ئـارام دابین بكات تا منداڵ بە شێوەیەكی ئـاسوودەیی و دڵنیایی بژی.منداڵ لە خێزانەوە فێری بنەما ڕێكخراوەیییه‌كانی ژیانی كۆمەڵایەتی بێت.
ئـەركە لەسەر خێزان كە منداڵ بخەنە بەر خوێندن و، هەموو پێدویستییەكانی بەردەوامبوونی لە خوێندن بۆ ئـامادە بكات.
خۆشویستنی منداڵ و دەربڕینی خۆشەویستی كە منداڵ هەست بكات خۆشەویستە، ئـەم هەستە بۆ گەشە و متمانەبەخۆبوونی پێویستە.
دەبێت خێزان منداڵ وەك مرۆڤ و كەسانێكی تایبەت سەرنج بدات و بایەخیان پێ بدات.ڕێزگرتن لە كەسایەتیی منداڵ و ئـازارنەدانیان و گوێلێگرتنیان و گفتوگۆكردن لەگەڵیان.
پەروەردەكردنیان بە هەستی بەرزی نیشتماندۆستی و خۆشویستنی وڵات و كاركردن و پاراستنی نیشتمان.
پێگەیاندن و پەروەردەكردنی لەسەر ڕەوشتی بەرز و باڵا و، دووركەوتنەوە لە ڕەوشتی لادەر و زیانبەخش.
بەشداری لە گەشەپێدانی هەمەلایەنه‌ی فیكری و كۆمەڵایەتی و ئـابووریی منداڵ.
گەشەپێدانی توانای عەقڵی و دەروونی و جەستەیی و چاودێریی تەندروستیی منداڵ.