ڕوخانی ئەسەد لە دێسەمبەری ٢٠٢٤دا، وەرچەرخانێکی ژیۆپۆلەتیکی بوو، باڵانسی هێزی لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا گۆڕی. بەڵام بۆ کوردی رۆژئاوا، ئەم گۆڕانکارییە تەنها کۆتایی هەڕەشەیەکی ناسراو و دەسپێکی زنجیرەیەکی دیکەی مەترسی ئاڵۆز، نەناسراو و نەخشەبۆنەکێشراو بوو! ئێستا داهاتووی کورد لەسەر مێزی دانوستانە مەترسیدارەکان و هاوپەیمانێتیە گۆڕا و ناجێگیرەکاندا دەستنیشان دەکرێت، نەک لە بەرەکانی جەنگ.
ڕێککەوتنی ئادار و داهاتوویەکی ناسەقامگیر:
لە ١٠ی ئاداری ٢٠٢٥ دا، ڕێککەوتنێکی مێژوویی لەنێوان سەرکردایەتی هێزەکانی سوریای دیموکرات (هەسەدە) و حکومەتی کاتیی نوێی دیمەشقدا واژۆ کرا. ڕێککەوتنەکە بەڵێنی دانپێدانان بە مافە دەستوورییەکانی کورد و تێکەڵکردنی دامەزراوە سەربازی و مەدەنییەکانی ڕۆژئاوای لەگەڵ دامەزراوەکانی دەوڵەتی سوریادا دەدا . بەڵام ئەم ڕێککەوتنە زۆر ناسک و لەرزۆکە. ناکۆکییە بنەڕەتییەکان، وەک چۆنیەتی تێکەڵکردنی هێزەکانی هەسەدە (وەک یەکەیەک یان تاکەکەسی)، هێشتا چارەسەر نەکراون. پاشەکشەی حکومەتی دیمەشق لە گفتوگۆکانی پاریس لەم دواییانەدا و زیادبوونی پێشێلکارییەکانی ئاگربەست، نیشانەی ئەوەن کە ڕێککەوتنەکە زیاتر ئاگربەستێکی کاتییە نەک چارەسەرێکی هەمیشەیی.
سێگۆشەی دەسەڵات: تورکیا، ئەمریکا و حکومەتی نوێی دیمەشق:
ڕۆڵی نوێی تورکیا
تورکیا وەک براوەی سەرەکیی گۆڕانکارییەکانی سوریا دەرکەوتووە. ئەنقەرە کە پشتگیری لە هێرشی هەیئەی تەحریری شام (هەتەش)ی کرد بۆ ڕوخاندنی ئەسەد، ئێستا کاریگەرییەکی بێوێنەی بەسەر دیمەشقەوە هەیە. ئامانجی درێژخایەنی تورکیا، نەمانی ئیدارەی خۆسەری کوردە، ئێستا لە هەموو کاتێک هەستیارترە بۆ رۆژئاوا. ئەنقەرە فشاری دیپلۆماسی و پەیوەندییە نوێیەکانی لەگەڵ ڕژێمی سوریا بەکاردەهێنێت بۆ ئەوەی هەسەدە ناچار بە چەکدانان و هەڵوەشاندنەوەی خۆی بکات.
پاشەکشەی ئەمریکا
ئەمریکا سیاسەتی خۆی بە خێرایی دەگۆڕێت. کشانەوەی هێزەکان و کەمکردنەوەی بنکە سەربازییەکان، کوردەکانی بەبێ پارێزبەندی جێهێشتووە. واشنتۆن، کە پێشتر هەسەدەی وەک هاوپەیمانی سەرەکی لە شەڕی دژی داعشدا دەبینی، ئێستا گرنگی زیاتر بە دروستکردنی پەیوەندی لەگەڵ حکومەتە نوێیەکەی سوریا دەدات. ئەم گۆڕانە ستراتیژییە، کە ڕەنگە ئامانج لێی سنووردارکردنی ئێران و هاندانی سوریایە بۆ ئاساییکردنەوەی پەیوەندی لەگەڵ ئیسرائیل، کوردەکانی خستۆتە دۆخێکی زۆر لاوازەوە.
ستراتیژی مانەوەی کورد
لەبەردەم ئەم فشارە زۆرانەدا، بژاردەکانی کورد سنووردارن. ڕێککەوتن لەگەڵ دیمەشق، سەرەڕای هەموو کەموکوڕییەکانی، هەنگاوێکی پراگماتیکی بوو بۆ خۆلادان لە شەڕێکی دوو لایەنە لەگەڵ تورکیا و ڕژێمی نوێی سوریا. لە هەمان کاتدا، هەوڵەکان بۆ یەکڕیزیی ناوخۆیی کورد، وەک نزیکبوونەوە لە نێوان پەیەدە و ئەنەکەسە، تاکتیکێکی ترە بۆ بەهێزکردنی پێگەی دانوستان. پرسیارە سەرەکییەکە ئەوەیە: ئایا کورد دەتوانێت ئەو ئۆتۆنۆمییە سیاسی و سەربازییەی کە بە خوێن بەدەستیهێناوە، بگۆڕێتەوە بە بەڵێنی دەستوری ڕژێمێک کە ڕابردوویەکی جیهادی هەیە، لەژێر چاودێریی تورکیایەکی نەیار و ئەمریکایەکی پاشەکشەکردوودا؟ وەڵامی ئەم پرسیارە چارەنووسی ڕۆژئاوا دیاری دەکات.