ئەگەری فشاری ئەوپەڕی و ئابڵوقەی نێودەوڵەتی و یان پاراستنی دۆخی چەقبەستووی و ڕووبەڕووبونەوەی سەربازی هەیە
تا کۆتایی مانگی ئەیلول مەترسی ئەوە هەیە کە تاران بگەڕێتەوە بۆ گۆشەگیرییەکی فرەلایەنەی هەمەلایەنە و دوا وادەی گەڕانەوەی سزاکانی نەتەوە یەکگرتووەکان بە خێرایی نزیک دەبێتەوە و واشنتۆن بیر لە سنووردارکردنی بەرپرسانی ئێران دەکاتەوە لە کۆبوونەوەی گشتی ئەم مانگەدا
بە تەنها هەفتەیەک دوای ئەوەی (فەرەنسا، ئەڵمانیا و بەریتانیا)دیاریکردنی ماوەی سی ڕۆژەی بۆ دووبارە سەپاندنەوەی سزاکانی نەتەوە یەکگرتووەکان دەستپێکرد، چل پەرلەمانتاری کۆمارییەکان داوای لە سەرۆک دۆناڵد ترەمپیان کرد کە ڕێگری لە نوێنەرانی ئێران بکات کە بە ئازادی بچنە ناو ئەمریکاوە.
ڕووسیا و چین ئاماژەیان بە دژایەتی ئەو هەنگاوەی ئەوروپا کردووە و ڕووپۆشی دیپلۆماسییان پێشکەش بە تاران کردووە. بەڵام ڕوون نییە کە تا چەند دەڕۆن و تا چەند پشتکیری تاران دەکەن.
بۆ ئیسرائیل کات و تەوقیت زۆر گرنگە
شەڕی دوانزە ڕۆژەی ساڵی ٢٠٢٥ هەم مەترسییەکانی پەرەسەندن و هەم کاریگەریی هێرشە ئامانجدارەکانی نیشان دا.
ئۆپەراسیۆنەکانی ئیسرائیل فەرماندە باڵاکانی سوپای پاسداران و سوپای قودسیان کوشت و زیانیان بە تۆڕەکانی فڕۆکەی بێفڕۆکەوان و مووشەکی ئێران گەیاند. هێزەکانی ئەمریکا بە هێرشی سنووردار بەڵام زۆر کاریگەر بۆ سەر بنکەو دامەزراوە ئەتۆمییەکانی ئێران یەکگرت و بە شێوەیەکی کاتی پیتاندنی یۆرانیۆمیان لە ئێران تێکدا.
ئێران دەتوانێت دوای لاوازبوونی بەهێزبێتەوە، بەڵام شەڕی ١٢ ڕۆژ زۆر پرسی هەستیاری ئاشکرا کرد
بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا شەڕەکە جەختی لە خۆڕاگری و ئارەزووی کۆماری ئیسلامی کردەوە بۆ بەرگریکردن لە خۆی و ڕووبەڕووبونەوە ئەگەر پێویستی کرد.
تاران سەدان مووشەک و فڕۆکەی بێفڕۆکەوانی ئاراستەی ئیسرائیل کرد، لەگەڵ ئەوەشدا ململانێکان گومانەکانی لەسەر ڕێڕەوی ستراتیژیی وڵاتەکەی لەژێر فشاردا قووڵتر کردەوە.
پرسێکی دیکەی گرنگ پرسی بارودۆخ و ژیانی ئێرانە
هاوینێکی بێ کارەبایی و کەمی ئاو و داڕمانی بەهای دراوەکەی، نرخی تومەن بە نزمترین ئاستی مێژووییەوە تۆمار کرد. هەڵاوسان ئاستی ژیانی قورس کردوە و ناڕەزایی زیاتر بووە
گەڕانەوەی سزاکانی نەتەوە یەکگرتووەکان دەتوانێت ناسەقامگیری چڕتر بکاتەوە و بژاردەکانی تاران لە دەرەوەی وڵات زیاتر سنووردار بکات.
لە بەرامبەر ئەم پاشخانەدا هەندێک لە داڕێژەرانی سیاسەت خەریکی سەنگکردنی بژاردە سەربازییەکانن، ئەمەش پرسی یاسای نێودەوڵەتی دەوروژێنێت.
بەپێی مادەی ٥١ی میساقی نەتەوە یەکگرتووەکان، هێز تەنیا لە وەڵامی هێرشێکی ڕاستەقینە یان هێرشێکی نزیکدا ڕەوایە. هێرشە خۆپارێزییەکان- وەک هێرشی ئیسرائیل لە ساڵی ١٩٨١ بۆ سەر ڕیاکتۆری ئۆسیراکی عێراق کە بە کۆی دەنگ لەلایەن ئەنجومەنی ئاسایشەوە ئیدانە کرا- هێشتا مشتومڕیان لەسەرە.
بەرنامەی ئەمڕۆی ئێران زۆر ڕەقتر و پەرش و بڵاوترە و تەنانەت هەڵمەتێکی هەماهەنگ تەنیا دەتوانێت دوابخات نەک هەڵوەشاندنەوەی- لە هەمان کاتدا مەترسی تۆڵەسەندنەوەی فرە بەرەیی و فرە جەمسەری لەسەرە.
ڕەهەندی ئابووری جیهانیش بە هەمان شێوە گەورە دەردەکەوێت.
ئێران لە مێژە هەڕەشەی داخستنی گەرووی هورمز دەکات کە تا ئێستاش وەک هەستیارترین خاڵی خنکاندنی وزە لە جیهاندا دەمێنێتەوە و تەنانەت پێکدادانێکی بچووک و سنووردار دەتوانن نرخی نەوت بەرزبکەنەوە و ئابووریی جیهانی لە ئەوروپاوە بۆ ئاسیا تووشی کێشە بکەن.
سەرەڕای ئەم مەترسیانە، لایەنگرانی سەپاندنی ئابڵوقەی پێشوەختە پێداگری لەسەر ئەوە دەکەن کە مەترسییەکانی تێچووی ڕەدع یان بێکردەوەیی زیاترە لە تێچووی پەرەسەندن و ڕووبەڕووبونەوە و شەر لەگەڵ ئێران.
بەڵام شەڕی ١٢ ڕۆژە جەختی لەوە کردەوە کە چەندە بە خێرایی کردەوەی سنووردار و شەڕێکی کورتخایەن دەتوانێت ببێتە مایەی شەڕ و ڕووبەڕووبوونەوەی ناوچەی ی هەرێمایەتی.
ئێران زۆر پێداگری لەسەر ئەوە کردوە بە دیپلۆماتیانە پرسی بەرنامە ئەتۆمیەکەی یەکلابکاتەوە بەڵام دیارە بەریتانیا و ئەلمانیا و فەرەنسا و ئەمریکا و ئیسرایل هەر سوورن لەسەر دانانی فشاری ئەوپەری لەسەر ئێران.
هەفتەکانی داهاتوو دیاری دەکەن کە ئایا فشاری ئەوپەڕی و ئابڵوقەی ئابووری وڵاتانی ڕۆژئاوا یان دووبارە لەقەبارەدان و ڕووبەڕووبوونەوەی سەربازی لە نێوان ئێران و نەیارەکانی ڕوودەدات یان نا.