نزار ئاگری 
شوان ئەحمەد كردوویەتی بە كوردی

پێدەچێت ڕۆمانی (گەمەی فریشتەکە)ی نوسەری كەتەلۆنی كارلۆس ڕویز زافۆن، تەواوكەری ڕۆمانی پێشوتری (سێبەری با)بێت. وەك ئەوەی هەردوو ڕۆمانەكە دوو بەشبن لە كتێبێك، یاخود دوو بەرگبن لە سێینەیەك كە لە تەواوبوندایە.
 (گەمەی فریشتەکە) لە ڕووی فەزا و ڕوداو‌ و هەندێ‌ لە كارەكتەرەكانیەوە، لە ڕۆمانی (سێبەری با) دەچێت كە لە ساڵی 2002دا چاپكراو لە سەرتاسەری جیهاندا پێشوازی گەرمی لێكرا. لە وڵاتێكی وەك بەریتانیادا بە تەنها، نزیكەی یەك ملیۆن دانەی لێفرۆشراو لە تەواوی وڵاتانی دیكەی ئەوروپاشدا، لە ڕیزی پێشەوە پڕفرۆشترین كتێبدا بوو. 

لە ئیسپانیا دەوترا (سێبەری با)، یەكەمین كتێبە دوای (دۆنكیشۆت) لە ڕووی. پڕفرۆشیەوە. ڕوداوەكانی (سێبەری با)، لە شاری بەرشلۆنە ڕودەدات. قارەمانی ڕۆمانەكە ناوی دانیێلەو كوڕی پیاوێكی كتێب فرۆشە كە كتێب‌ و دەستنوسی كۆن‌ و دانسقە دەفرۆشێت. 

ئەو كوڕە لە سەرەتای تەمەنیدایەو لەگەڵ باوكیدا دەژی. باوكە ڕۆژێك لەگەڵ خۆیدا دەیبات بۆ كتێبخانەیەكی گەورە كە پێیدەڵێن (گۆڕستانی كتێبە لە بیركراوەكان). لەوێدا دەبێت كتێبێك هەڵبژێرێت‌ و بۆخۆیی هەڵبگرێت. دانیێل دەستدەداتە كتێبێك بە ناوی (سێبەری با). 

نوسەرەكەی ناسراو نیەو ناوی خولیان كاراكسە. دانیێل زۆر بە تاسەوە دەست بە خوێندنەوەی ڕۆمانەكە دەكات ‌و تا تەواوی دەكات، ئاگای لە خۆی ‌و دەوروبەری نامێنێت. ئەو تێكستە بە جۆرێك داگیری دەكات، دەكەوێتە سۆراخی ئەوەی بزانێت خولیان كاراكس كێیەو ئاخۆ بەرهەم ‌و دانراوی دیكەی هەیە.
دواتر دانیێل بۆی ئاشكرا دەبێت كە خولیان سەفەری پاریسی كردووە و لەوێ‌ كوژراوە، هەروەها هەست بەوەش دەكات كە كەسێك شوێنی دەكەوێت بۆ ئەوەی ڕۆمانەكەی لێبەرێت. لەم سەروبەندەدا دەزانێت ئەو كتێبەی لای ئەوە، تاكە نوسخەیەكە لەو ڕۆمانە مابێت. 
ئەو كەسەی بە دوایەوەیەتی ناوی لاین كۆبێرتە. كەسێكی تەلیسماویە و بە دەمامكێكی چەرمینەوەیە. پێشتر هەموو نوسخەكانی ڕۆمانەكەی كڕیوەتەوەو شەقوپەقی كردوون. هەنوكەش لە دانیێلی هەڵپێچاوە، بۆئەوەی دواین نوسخەی ئەو كتێبەی لێبستێنێ‌.

بەرشەلۆنە و جەنگی جیهانی وەك شوێن ‌و كات، پاشخانی ڕۆمانەكە پێكدەهێنن.. ڕوداوەكانی ڕۆمانەكە لە بەرشەلۆنە ڕوودەدات، پایتەختی ئەو حكومەتە سەربەخۆیەی هەرێمی كەتەلۆنیا كە دوای ڕوخانی جمهوریەت لە سەردەستی ژەنەراڵ فرانكۆ، تارومار كرا.
لەو تێكستەدا خەڵكانێكی زۆر لە ئانارشیست‌ و كۆمۆنیست‌ و فاشیستەكان دەبینین كە لە ململانێدان‌ و خەریكی كوشتوبڕی یەكترین ‌و وڵات بەرەو كارەسات‌ و ماڵوێرانی دەبەن. لە ڕوانگەی حیكایەتخواندا، هەموو ئەوانە وەك یەك بەد و ستەمكارن.
بە پێچەوانەی ئەو وێنە ڕۆمانسیەی جۆرج ئۆرۆیل لە (ماڵئاوا كەتەلۆنیا)دا بە چەپەكانی دابوو، لە (سێبەری با)دا دەبینین ئەوانە بە ڕادەی فاشیەكان دڵڕەق ‌و دڕندەبوون.
لەو فەزا تاریك‌ و نوتەكەدا، دانیێل گەورە دەبێت ‌و دەست‌ و پەنجە لەگەڵ زیندەگی‌ و شەڕو ڕق‌ و خۆشەویستی نەرم دەكات. بۆ ئەو كتێب دەبێتە ئەو دەروازە گەورەیەی، لێیەوە داخڵ بە ژیان دەبێت.
لە (سێبەری با)دا، بەرشەلۆنە وەك كارەكتەرێكی سەربەخۆ و لە ڕێی دنیا پڕ نهێنی‌ و تەلیسماویەكەیەوە، تەعبیر لە خۆی دەكات. دنیایەك كە لە كوچە و كۆڵانی بێ تروسکە و تەنگەلان‌ و ڕیزە خانووی قەبز و تاریك دروستبووە. لەوێدا بەرشەلۆنە شاری وێڵگەرد و نەفرەتلێكراو ‌و ڕۆمانسی ‌و دێوانەكانە. ئەویش وەك مرۆڤ بوونەوەرێكی زیندووەو ڕۆحی تێدایە و خەون ‌و خولیا و ترس ‌و بیمی خۆی هەیە.

زافۆن لە (گەمەی فریشتەکە)دا دەمانباتەوە ناو هەمان ئەو فەزایە، بەڵام پاش ئەوەی جەنگی جیهانی یەكەم كۆتایی هاتووە و خۆساز دەدرێت بۆ دووەم جەنگی جیهانی. واتە ئێمە دەچینەوە بەرشەلۆنەی بیستەكان ‌و سییەكانی سەدەی ڕابردوو. ئەویش ئەو ماوەیەیە كە دەكەوێتە نێوان هەردوو جەنگی جیهانییەوە. 

ڕۆمانەكە دەگەڕێتەوە بۆ ئەو ساڵە تاریك‌ و قەبزەی، لە (سێبەری با)دا ئەزمونمان كرد. دنیایەكی پڕ لە چاوەڕوانی ‌و ترس‌ و ڕق ‌و خۆشەویستی. ئێمە لەڕێی دێڕ و لاپەڕەكانی ئەو كتێبە زۆرانەوە كە سەرشارن بە نهێنی‌ و ڕوداوی تەلیسماوی ‌و ڕۆمانەكە باسیان دەكات، بە هەموو دۆخە جیاجیاكانی ئەو جیهانە ئاشنا دەبین.

لە (گەمەی فریشتەکە)دا، سەرلەنوێ‌ دەگەڕێینەوە لای (گۆڕستانی كتێبە لە بیركراوەكان)، ئەوەی لە ڕۆمانی پێشودا بینیمان. ئەو شوێنە زەبەلاحەی لە ڕەفە و پرد و ڕاگە و تاقەكان پێكدێت.. ئەوە وێنەی گەردونەو لە كتێبخانەیەكی زەبەلاحدا بەرجەستە بووە. ئەم وێنەیەش دەمودەست كتێبخانەكەی خۆرخە لویس بۆرخیسمان بیردێنێتەوە.
داڤید مارتینی كارەكتەرەی سەرەكی ڕۆمانی (گەمەی فریشتەکە)، وەك دانیێلی قارەمانی ڕۆمانی (سێبەری با)، لەناو كتێبدا دەژی ‌و گەورە دەبێت. باوكی پیاوێكی نەخوێندەوار و تێكشكاوەو دڵڕەقانە هەڵسوكەوتی لەگەڵ دەكات. بە مەبەستی كاركردن باوكی دەینێرێتە لای خاوەنی كتێبخانەیەك، بەڵام داڤید زۆربەی زۆری كاتەكەی لە كتێبخانەكەدا، بە خوێندنەوەی چیرۆك ‌و ڕۆمانەكانەوە بەسەردەبات.
هەرلەوێدا ئاشنای بەرهەمەكانی چارلز دیكنز دەبێت‌ و بەشێوەیەكی تایبەتیش هۆگری ڕۆمانی (چاوەڕوانی گەورە) دەبێت. لێرەوە ئیدی عاشقی دیكنز ‌و بەرهەمەكانی دەبێت. بۆ خۆشەویستی، لە كارەكتەری سەرەكی ڕۆمانی (چاوەڕوانی گەورە) دەچێت‌ و ناوەكەشی لەناوی داڤید كۆپەر فیڵدەوە وەرگیراوە.
داڤید دەست بە نوسینی چیرۆك دەكات، بەڵام بە ناوی خواستراوەوە. ئەمەش دەست بەجێ‌ فێرناندۆ پێسوامان بیردێنێتەوە. پاشان دەست دەكات بە نوسینەوەی ڕۆمانەكەی پیدرۆ فیدالی مامۆستای بە ناوی (خانەی خۆڵەمێش)ەوە. هەروەها ڕۆمانێك بەناوی (ڕێگاكانی بەهەشت)، دەبێت.
لەو ڕۆمانەدا ئەو كچەی كارەكتەری سەرەكی ڕۆمانەكەیە، هەڵدەستێت بە فریودانی پیاوان ‌و پەلكێشیان دەكاتە ژوری نوستنەكەی. لەوێدا دەكەوێتە سەماكردن‌ و خۆبادان ‌و پاشان بە ماچ، دەیانكوژێت. ماچەكانی كوشندەن، لەبەرئەوەی ژەهر لە لێوەكانی دەدات. ئا لێرەدا (ناوی گوڵە باخی)ی ئێمبرتۆ ئیكۆ ‌و لاپەڕە ژەهراویەكانی ئەو كتێبە تەلیسماویەمان بیردێنێتەوە كە كارەكتەری سەرەكی ڕۆمانەكە، بە دوایدا وێڵە.
داڤید لەلایەن خاوەنی وەشانخانەیەكی فەرەنسیەوە بەناوی ئەندریاس كۆرێلییەوە، نامەیەكی پێدەگات ‌و پێشنیازی بیرۆكەیەكی ڤاوستیانەی بۆ دەكات، ئەویش ئەوەیە: (لە بەرامبەر سەروەت‌ و سامانێكی بێشوماردا، بنەماكانی ئایینێكی تازەی بۆ بنوسێتەوە). بێگومان مەسەلەكە زۆر لەوە گەورەترە.. بەڵام لە ناكاودا داڤید دوچاری دەردێكی كوشندە دەبێت ‌و كۆرێلییش پەیمانی دەداتێ‌، گەر توانی ئەوەی بۆ بنوسێت كە داوای لێدەكات، چاكی بكاتەوە‌ و ژیانی پێببەخشێتەوە.
ئەمە وا لە داڤید دەكات، دەست بە پشكنین ‌و گەڕان بكات‌ و هەوڵی خۆی بۆ ئەو مەبەستە بخاتە گەڕ.
لەو پێناوەدا سەفەرێكی دورودرێژ بۆ چەندین شوێن ئەنجام دەدات‌ و خەڵکوخوایەكی هەمەجۆر، دەبینێت. لەڕێی ئەو سەفەرەوە، بە ناخی بەرشەلۆنەدا دەچینە خوار. ئەم بابەتە سەفەرەكەی (دۆنكیشۆت)مان بیردێنێتەوە كە لە دووی خانەدانی ‌و سوارچاكی بزربوو دەگەڕا.
لە (گۆڕستانی كتێبە لە بیركراوەكان)دا، دایڤد كتێبێك دەدۆزێتەوە كە كەسێك بەناوی مارلاسكاوە نوسیویەتی. كتێبەكە هەوڵێكبووە بۆ دامەزراندنی ئایینێكی نوێ‌، بەڵام سەرەنجام نوسەرەكەی دەگەیەنێت بە شێتی‌ و پاشان خۆی دەكوژێت.
تۆبڵێی چارەنوسی ئەمیش، وەك چارەنوسی مارلاسكابێت؟
(سێبەری با ‌و گەمەی فریشتەکە)، دوو ڕۆمانن لە زۆر شتدا هاوشێوەی یەكترین. خاڵی هاوبەشی نێوانیان، خەسڵەتی پۆلیسی هەردوو تێكستەكەیە كە ڕوداوەكانیان لە شەقامەكانی بەرشەلۆنەدا ڕوودەدەن. هەردوو ڕۆمانەكە دەیانەوێت بوونەوەرێكی ئەندێشەكراو نیشان بدەن كە لە كارەكتەری كەسێكدا بەرجەستە دەبێت، بەردەوام سەری لە ناو كتێبەكاندایە. 
(سێبەری با‌و گەمەی فریشتەکە)، ستایشێكی زۆری بەرشەلۆنە دەكەن‌ و بە باڵایدا هەڵدەڵێن. بەوپێیەی شاری شاران‌ و دایكی شارانەو شارێكە نامرێت. شارێكە سیحرێكی سەرنجڕاكێشی تێدایەو كەمەندكێشت دەكات.. زانست‌ و زانیاری ‌و نەنگی ‌و ڕسیوایی، جوانی ‌و سپۆرتی‌ و كەشخەیی ‌و بەدبەختی‌ و تاوان‌ و هەژاری، تێدایە. 
ئەو شارە وێنەی چڕكراوەی مرۆڤە، بە هەموو جیاوازی‌ و ناكۆكی‌ و دژوازیەکانیەوە. بەرشەلۆنە شارێكە لە یەككاتدا بكوژ و كوژراو، جەلاد و قوربانی، فریشتە و شەیتانیشە.
لە هەناوی ئەو شارەدا دیمەنگەلێكی سەیر و سەمەرە و ئیرۆتیكی‌ و جەرگبڕ كۆبۆتەوە، شاری ڕاستەقینەش هەربەو جۆرەیە. شار نابێتە شار گەر پڕ نەبێت لە نهێنی‌ و شتی سەیر و سەمەرە و سەرنجڕاكێش. 
ئەوەی كارلۆس ڕویز زافۆن دەیەوێت جەختی لێبكاتەوە، ئەو كاریگەریە گەورەیەیە كە كتێب لەسەر ژیانی خەڵك دروستی دەكات. كتێب وەك بوونەوەرگەلێكی زیندوو، لەگەڵ خەڵكدا دەژین. كتێب بۆتە بەشێكی ئۆرگانی‌ و سەرەكی ژیانی ڕۆژانەو مرۆڤ ناتوانێت، دەستبەرداری بێت. 

ڕۆمانەكانی زافۆن، گەمەیەكی تەلیسماوین دەربارەی كتێب(ڕۆمان لە ناو ڕۆماندا). كتێبە مەزنەكان هەمیشە وەهابوون، بەڵام ئەو دوو ڕۆمانەی ئەو خواستی ئەوەیان هەیە ببنە هەموو شت.

واتە بایۆگرافی و مێژوو ‌و جەنگ ‌و سیاسەت ‌و چێژی خوێندنەوە، لەخۆبگرن. هەر لەبەرئەوەشە لە هەندێ‌ شوێندا، لاوازی‌ و بێسەروبەری لەو دوو دەقەدا بەدی دەكەین. بۆنمونە حیكایەتگەلێكی یەكبەدوایەك پەیدادەبن، وەك ئەوەی چیرۆكگەلێكی سەربەخۆبن‌ و هیچ پەیوەندیان بە ڕوداوەكانی پێش خۆیان‌ و پاش خۆیانەوە نەبێت. چیرۆك‌ و بەسەرهاتێكی بێشومار و سەربەخۆ دەبینین، لەگەڵ دەیان لەو كارەكتەرانەی قوتدەبنەوە و پاشان بزردەبن، بەبێ‌ ئەوەی هیچ ڕۆڵ ‌و كاریگەریەكیان هەبێت.

یان هەندێجار ڕوداوی كوشتن ‌و تاوان ‌و تۆقاندن، ئەوەندە زیاد لە پێویست دەقەومێن، بەهای خۆیان لە دەستدەدەن ‌و ناتوانن توشی هیچ سەرسامبوون‌ و سوپرایزێكمان بكەن. 

هەموو شتێك دەكرێت‌ و دەشێت ڕوبدات، كەوابێ‌ هیچ شتێ‌ بەهایەكی ئەوتۆی نابێت.