د. سەروەر سالار چوچانی - پزیشکی پسپۆڕی جومگە و ڕۆماتیزم و فەقەرات
کەسانی بەتەمەن چۆن بپارێزین لە شکانی ئێسک؟
بەپێی ئامارە باوەڕپێکراوە جیهانییەکان، لە سەرووی پەنجا ساڵییەوە یەک لەسەر سێی ژنان و یەک لەسەر پێنجی پیاوان تووشی شکانی ئێسک دەبن بەهۆی فشەڵبوونی ئێسکەوە.!
زۆرترین شکانی ئێسک لە کەسانی سەروو تەمەنی پەنجا ساڵییەوە لە سێ شوێنی جەستەدایە: حەوز (ملی ئێسکی ڕان)، بڕبڕەی پشت، مەچەک.
لە هەموویان پەکخەرتر شکانی حەوزە، کە ئازار و پەککەوتەییەکی زۆر دروستدەکات و بەهۆی فشاڵیی ئێسکی کەسەکەوە جارەسەری ئاسان نییە!
بەشێکی بەرچاوی خەڵکی نازانن ئێسکیان فشەڵە تاوەکو ئێسکیان دەشکێت، بەشێکی دیکە تەنانەت دوای شکانەکەش حالەتی فشەڵییەکەیان بەهەند وەرناگرن و تەنیا بیر لە چارەسەری بەشە شکاوەکە دەکاتەوە، نەوەک بیر لە بەشە نەشکاوەکانیش بکرێتەوە و هەنگاوی پێویست بگیرێتە بەر بۆ پاراستنیان لە شکان.
بۆیە گرنگە کەسانی سەروو تەمەنی پەنجا ساڵ سەردانی پزیشکی ئێسک و جومگە بکەن و دڵنیایی وەربگرن لەبارەی هێزی ئێسکەکانیان، بە تایبەت خانمان، بەر لەوەی تووشی شکان ببن.!
هەندێک هەنگاوی سادەو کرداری دەکرێت کەسانی سەروو پەنجا ساڵ بپارێزێت لە شکانی ئێسک:
１- بڕی پێویستی کالسیۆم و ڤیتامین دی وەربگیرێت. سەرچاوە دەوڵەمەندەکانی کالسیۆم بریتین لە: شیرەمەنییەکان، پاقلەمەنییەکان، چەرەسەکان و پاشان ماسی و بەشێک لە سەوزە و میوەکان و گۆشت.
ڤیتامین دی بە بەرکەوتنی هەتاو بە پیست دروستدەبێت و بە بڕیکی سنوورداریش هەیە لە قارچک و هێلکەو ماسی و بەشیکی دیکە لە خواردەمەنییەکان.
２- وەرزشی ڕۆژانە، وەکوو پیادەڕەوی و ڕاکردن و شاخەوانی و وەرزشەکانی دیکە، دەبنە هۆی پتەو مانەوەی ئیسکەکان.
３- لە ناو ماڵ و سەر قادرمەکان شتی ئەوتۆ نەبێت کە پێی لێ هەڵبکەوێت، وەکوو وایەرو کەرەستەی ئەوتۆ ببنە هۆی کەوتنی ئەندامانی خێزان.
４- ڕووناکی پێویست هەبێت شەوان کاتێک کەسی بەتەمەن هەڵدەستێتەوە بۆ نوێژکردن یان توالێت کردن.
５- کومبارو فەرش با چەسپ بن بە کاشیی ماڵەکەوە، نەک بخزێن و ببنە هۆی کەوتن.
６- بەکارنەهێنانی کورسی و پەیژەی لاواز و لەرزۆک.
７- پارچە کومباری بەردەم توالیت و حەمام چەسپ بکرێت و خلیسک نەبێت.
８- کاشیی توالێت و گەرماو زۆر خلیسک نەبێت.
９- وازهێنان لە جگەرەکێشان.
10- زیادەڕەوی نەکردن لە خواردنەوە کحولییەکان.
11- ساڵانە سەردانی پزیشکی چاو بکرێت و کزیی چاو چارەسەر بکرێت، نەوەک خراپیی بینایی وابکات کەسەکە زوو زوو قاچی لە کەرەستەی ناو ماڵ هەڵبکەوێت و بکەوێت و ئێسکی بشکێت.
12- ئەو دەرمانانە بە ڕێک و پێکی بخورێت کە پزیشکی ئێسک و جومگە بۆ کەسەکەی دادەنێت بە مەبەستی بەهێزبووونەوەی ئێسک.