نازلی حەسەن

لە ماوەی ساڵانی ڕابردوودا تا ئێستا، سەرۆکی هەرێمی کوردستان نێچیرڤان بارزانی هەوڵی زۆری داوە بۆ پەرەپێدانی پەیوەندیی دەرەوەی هەرێمی کوردستان و دامەزراندنی پێگەیەکی گرینگ بۆ هەرێم لە ئاستی نێودەوڵەتی دا. ئەم هەوڵانە نەک تەنیا لە بواری سیاسییدا بووە، بەڵکو لە هەموو ڕووەکانی ئابووری، کەلتووری، ئەمنیەتی و بازرگانیشدا درێژەی هەبووە.
سەرۆکی هەرێم لە هەموو سەردان و دانیشتنە نێودەوڵەتیەکانیدا جەختی کردووەتەوە لەسەر پێویستی ئاشتی و ئاسایشی ناوچەکە، ئەم دیدە سیاسییەی وای کردووە کە هەرێمی کوردستان وەک هاوپەیمانێکی متمانەپێکراو لە چاوی نێودەوڵەتی دابنرێت. لە راستیدا، ئەو سیاسەتەی کە سەرۆکی هەرێم بەکاری هێناوە بۆ پەیوەندیی دەرەوە، لەسەر بنەمای کراوەیی، دیالۆگ و هاوکاری لەگەڵ هەموو لایەکان دامەزراوە.
یەکێک لە تایبەتمەندیە سەرەکیەکانی دیپلۆماسیەتی نێچیرڤان بارزانی ئەو مەهاراتەیە کە لە جوگرافیای سیاسی ئاڵۆزی ناوچەکەدا نیشانی داوە. ئەو توانیویەتی پەیوەندیی باش لەگەڵ وڵاتانی جیاواز دروست بکات و لە هەمان کاتدا ئاسایشی نێوخۆیی هەرێمی کوردستان بپارێزێت. ئەمە بەتایبەتی لە کاتی شەڕی دژی تیرۆری داعشدا ئاشکرا بوو، کاتێک هەرێمی کوردستان بوو بە پێشەنگی شەڕ دژی ئەم کردەوە تیرۆریستیەی ئەنجام درا.
لە بواری پەیوەندیی لەگەڵ وڵاتانی ئەوروپادا، سەرۆکی هەرێم پەیوەندیی بەهێز و درێژخایەنی دروست کردووە. ئەم پەیوەندیانە بە تایبەتی لە بواری پەروەردە، تەکنەلۆژیا و گەشەسەندنی ئابووری. وڵاتانی ئەوروپا بە شێوەیەکی بەردەوام پشتیوانی لە هەرێمی کوردستان کردووە، بەتایبەتی لە بواری فێربوونی هێزەکانی پێشمەرگە و پشتیوانی مرۆڤدۆستانە.
هەروەها پەیوەندیی لەگەڵ ئەمریکا یەکێکە لە ستوونە سەرەکیەکانی سیاسەتی دەرەوەی سەرۆکی هەرێم. سەرۆکی هەرێم زۆر جار گوتاری لە میدیا ئەمەریکییەکان دەربڕیوە و ئاراستەی نوێنەرانی ئەمەریکی کردووە، جەختی کردووەتەوە لەسەر پێویستی درێژەدان بە هاوکاریی ئەمەریکا بۆ بەردەوامی ئاسایش و ئاشتی لە ناوچەکە.
لە ئاستی ناوچەکەشدا، سەرۆکی هەرێم هەوڵی داوە پەیوەندیی هاوسنووری باش بهێڵێتەوە. لەگەڵ تورکیا پەیوەندیی ئاڵۆز بەڵام گرنگی هەیە، بەتایبەتی لە بواری ئابووری و بازرگانی.
 سەرۆکی هەرێم هەمیشە داوای کردووە کە هەموو پرسە دابڕانەکان لە ڕێی دیپلۆماسی و گفتوگۆوە چارەسەر بکرێن. لەگەڵ ئێرانیشدا، پەیوەندیی بازرگانی و ئابووری هەیە، لەهەمان کاتدا سەرۆکی هەرێم هەمیشە ئاماژەی بە پێویستی ڕێزگرتنی نەتەوەیی کردووە.
پەیوەندیی لەگەڵ وڵاتانی عەرەبیش بەشێکی گرنگی سیاسەتی دەرەوەی سەرۆکی هەرێم پێک دەهێنێت. ئەو پێشوازی لە بەڕێوەچوونی لووتکەی عەرەبی لە بەغدا کرد و ئەمەی وەک گەڕانەوەی عێراق بۆ ڕۆڵی گرنگی لە ناوچەکە ناوبرا.
هەروەها بەشداری لە ڕێوڕەسمە جیاوازەکان کردووە، وەک بەشداریی لە یادی ڕابەرانی ئاینی و سیاسی، کە ئاماژە بۆ ئەوەیە کە هەرێمی کوردستان لە هەموو پێکهاتەی عێراقدا بەشداری کردووە.
لە بواری ئابووری و بازرگانیدا، سەرۆکی هەرێم پێشنیاری کردووە کە هەرێمی کوردستان دەکرێت وەک پردێک بەکاربێت لە پرۆژە ئابووریە گەورەکانی ناوچەکەدا. ئەمە دەرفەتێکی گەورەیە بۆ هەرێمی کوردستان کە بکرێت بە ناوەندێکی گرنگی بازرگانی و ئابووری. لە بواری پیشەسازیدا، سەرۆکی هەرێم چەندین پابەند و بەڵێنی لە وڵاتانی جیاواز وەرگرتووە. ئەم هاوکاریانە نەک تەنیا لە بواری نەوتدا، بەڵکو لە بواری کشتوکاڵ، خزمەتگوزاری، تەکنەلۆژیا و تەندروستیشدا درێژەی هەیە.
بەشداری سەرۆکی هەرێم لە چالاکیە نێودەوڵەتیەکان دیاردەیەکی بەردەوامە. ئەو بەشداری لە کۆنفرانسە جیاوازەکان دەکات، سەردانی وڵاتانی جیاواز دەکات و پێشوازی لە سەرکردە نێودەوڵەتیەکان دەکات. ئەم چالاکیانە بەشێکن لە ئەو هەوڵانەی کە بۆ بەرزکردنەوەی ناوی هەرێمی کوردستان لە ئاستی نێودەوڵەتیدا دەیکات.
لە بواری پەروەردە و روشنبیریدا، سەرۆکی هەرێم چەندین هەماهەنگی لەگەڵ زانکۆ نێودەوڵەتیەکان کردووە. ئەمە بەشێکە لە دیدی نێودەوڵەتی سەرۆکی هەرێم کە دەیەوێت خوێندکارانی کورد لە ئاستێکی بەرز پەروەردە بن و لەگەڵ پێشکەوتنەکانی جیهان هاوڕێ بن. لە هەموو هاوکاریە ئاکادیمیەکان، سەرۆکی هەرێم جەختی کردووەتەوە لەسەر پێویستی پەروەردەی پڕ لە کوالیتی و هاوشانی لە ئاستی نێودەوڵەتی.
بەشداری پێشمەرگە لە شەڕی دژی تیرۆر کاریگەری گەورەی بەجێهێشت لەسەر پەیوەندیی نێودەوڵەتی. لەمەدا هەرێمی کوردستانی وەک هاوپەیمانێکی گرنگ ناساند و دەرفەتی بۆ سەرۆکی هەرێم دروست کرد کە پەیوەندیی لەگەڵ وڵاتان تۆکمەتر بکات. 
کارنامەی سەرۆکی هەرێم بۆ داهاتوو درێژخایەنە و لەسەر دروستکردنی پەیوەندیی بەهێز لەگەڵ هەموو وڵاتانی ناوچەکە دامەزراوە. ئەم کارنامەیە نەک تەنیا لە بواری سیاسیدا، بەڵکو لە هەموو بوارەکانی ئابووری، کەلتووری و کۆمەڵایەتیدا درێژەی هەیە. لە زۆر بابەتی ناوچەیی، سەرۆکی هەرێم ڕۆڵی هاوکاری گێڕاوە، کە ئەمە بەشێکە لە ئەو سیاسەتەی کە بۆ هەرێمی کوردستان دیاری کردووە.

پەیوەندیی دەرەوەی نێچیرڤان بارزانی بریتیە لە هەوڵی بەردەوام بۆ پەرەپێدانی پێگەی نێودەوڵەتی هەرێمی کوردستان. ئەم هەوڵانە نە تەنها لە بواری سیاسیدا، بەڵکو لە هەموو بوارەکانی ژیانی گشتیدا درێژەی هەیە. سەرۆکی هەرێم توانیویەتی هەرێمی کوردستان وەک لایەنێکی گرنگ لە سیاسەتی ناوچەکەدا دابنێت و ئەمە دەستکەوتێکی گەورەیە بۆ گەلی کوردستان. 
ئەو سیاسەتە دیپلۆماسییەی کە سەرۆکی هەرێم بەکاری هێناوە، لەسەر بنەمای ڕێزگرتن، هاوکاری و دیالۆگ دامەزراوە، کە ئەمە هۆکاری سەرکەوتنی زۆر لە هەوڵەکانی و پڕۆژەکانی بووە.