هەڵبژاردنی شارەوانییەكانی توركیا ٨ رۆژی ماوە، چاوەكان هەمووی لەسەر ئیستانبۆڵە، ئایە ئاكەپە سەرۆكی شارەوانیی ئیستانبۆڵ دەباتەوە، یان جەهەپە؟ بەگوێرەی ئەنجامی دەزگاكانی راپرسی بێت، ئەكرەم ئیمامئۆغڵو لەپێش موراد كوڕووم، بەربژێری ئاكەپەیە، بەڵام تا رێژە و قورسایی بەربژێرەكەی دەم پارتی نەزانرێت، ئەنجامی راپرسییەكان گرنگی نییە.

رەجەب تەییب ئەردۆغان، هەستی بەوە كردووە بەربژێرەكەی ئیستانبۆڵی لاوازە، ئەمەش لە چەند میتینگ و گفتوگۆیەكی تەلەڤزیۆنی روون بووەوە، بۆیە بۆ خۆی دێتە ناو مەیدانی پروپاگندەی هەڵبژاردنی ئیستانبۆڵ. چاوەڕوان دەكرێت، لە 24ی ئەم مانگەدا، ئەردۆغان میتینگێكی گەورە لە ئیستانبۆڵ ئەنجام بدات و لەوێ داوای دەنگ بۆ كوڕووم بكات.

ئیمامئۆغڵو، لە وتارێكدا لە ئیستانبۆڵ، گوتی نازانم كێ ركابەری منە، هەموو وەزیرەكانی كابینە هاتوونەتە ئیستانبۆڵ پروپاگندە دەكەن، تەنیا ئەردۆغان ماوە، وەرن كێ دێت با بێت.

دەنگی دەم پارتی و پارتی خاس

بەربژێری دەم پارتی لە ئیستانبۆڵ، مەڕاڵ دانش بێشتاش، شەو و رۆژی لەسەر یەك داناوە تا بتوانێت دەنگێكی زۆر بەدەست بهێنێت، ئەمەش دوای ئەوەی شڕۆڤەكارانی سیاسی گوتیان، ئەگەر باشاك دەمیرتاش، بكرایەتە بەربژێری دەم پارتی دەنگی زۆرتر دەهێنا و بێشتاش، نایشارێتەوە ئەو قسانە ئەوی نیگەران كردووە، بۆیە دەیەوێت بیسەلمێنێت كە كەسێكی قبوڵكراوە لەناو دەنگدەری پارتەكەی لە ئیستانبۆڵ.

ئەگەرچی دەزگاكانی راپرسی پێیانوابێت، ئیمامئۆغڵو لەپێش كوڕوومەوەیە، بەڵام تا قورسایی بێشتاش نەزانرێت، ئەنجامی راپرسییەكان سوودی نییە.

ئەگەر بێشتاش 4% دەنگەكان بەدەست بهێنێت، ئەوكات 6%ی دەنگدەری دەم پارتی دەنگیان بە ئیمامئۆغڵو داوە، چونكە وەكوو ئەوەی دەزگای راپرسی (MAK) بڵاوی كردووەتەوە، ئەگەر دەنگدەری دەم پارتی دەنگ نەدەنە بێشتاش، یەك دەنگدەر دەنگ بە كوڕووم نادات و روو لە ئیمامئۆغڵو دەكەن.

بەڵام ئەگەر بێشتاش توانی 8%ی دەنگەكان بەدەست بهێنێت، ئەوكات موراد كوڕووم شانسی بردنەوەی زۆر دەبێت و دەم پارتی گورزێكی گەورەی لە ئیمامئۆغڵو داوە.

نابێت پەیامەكەی سەلاحەدین دەمیرتاش، هاوسەرۆكی پێشووی هەدەپە بە هەند وەرنەگرین، ئەو لە پەیامێكدا دەڵێت، پێویستە بۆ پرسی چارەسەری روو لە ئەردۆغان و عەبدوڵا ئۆجەلان بكرێت و ئەوان لایەنی سەرەكی چارەسەری ئەو پرسەن.

ئەمەش روونە كە دەمیرتاش بە دەنگدەری كورد دەڵێت، پێویستە لەم قۆناغەدا ئەردۆغان بەهێز بێت و بمێنێتەوە، بۆیە ئەگەر هەیە ئەم پەیامە كاریگەریی لەسەر دەنگدەری كورد لە ئیستانبۆڵ هەبێت و دەنگ بە بێشتاش بدەن، كە دەڵێم بێشتاش، واتە كوڕووم، چونكە دەنگدان بە بێشتاش، واتە كەمبوونەوەی دەنگی ئیمامئۆغڵو.

بەڵام دەنگدەری پارتی خاس، زیاتر لە 80%یان پشتیان لە بەربژێری پارتەكەیان كردووە و ئەوان دەنگ بە ئیمامئۆغڵو دەدەن، ئەمەش بەگوێرەی ئەنجامی چەندین دەزگای راپرسی لە توركیا. واتە ئیمامئۆغڵو كێشەی لەگەڵ دەنگدەری پارتی خاسدا نییە، تەنیا دەنگدەری كورد بۆ ئەو گرنگە و ئەگەر رووی تێ بكەن، بردنەوەی مسۆگەرە.

بۆچی ئیستانبۆڵ بۆ ئەردۆغان لە هەموو شارەوانییەكانی تر گرنگترە

ئەردۆغان، هەموو فۆكەسێكی خستووەتە سەر ئیستانبۆڵ، بە ئەندامانی پارتەكەی گوتووە، چی دەكەن بیكەن، تەنیا ئیستانبۆڵ ببەنەوە. بردنەوەی ئیستانبۆڵ و گرنگییەكەی بۆ ئەردۆغان چەندین هۆكاری لە پشتە، دیارترینیان لە زەویدانی ئیمامئۆغڵووە.

ئیمامئۆغڵو، بەوەوە ناوەستێت گەر شارەوانیی ئیستانبۆڵ بباتەوە، ئیدی نابێتە سەر ئێشە بۆ ئەردۆغان، نەخێر ئەو دەیەوێت دوای سەركەوتنی لە ئیستانبۆڵ، ئیدی بەرەو كۆشكی كۆماری توركیا هەنگاو بنێت و ببێتە سەركۆماری توركیا.a

بەڵام ئەگەر ئەردۆغان، توانی لە هەڵبژاردنی شارەوانییەكان لێی بباتەوە، ئەوكات غرووری سیاسی ئیمامئۆغڵو دەشكێت و بردنەوەی لە هەڵبژاردنی سەرۆكایەتیی 2028 ئەستەم دەبێت، بۆیە ئیستانبۆڵ بۆ ئەردۆغان گرنگییەكی بێوێنەی هەیە و دەیەوێت ئاڵای پارتەكەی لەسەر قەڵای ئیستانبۆڵ هەڵبكات و ئیدی حوكمی تەواوی توركیا بكات.