دواین هەواڵ

پەیوەندی باشووری جیهانی لەگەڵ ڕووسیا ئاڵۆز و فرەلایەنەیە

‌دانا نەقی

12 کاتژمێر پێش ئێستا

‎پەیوەندی باشووری جیهانی لەگەڵ ڕووسیا ئاڵۆز و فرەلایەنەیە، کە بەهۆی هۆکارە مێژوویی و ئابووری و جیۆپۆلەتیکەکانەوە دەجووڵێتەوە. چەند هۆکارێک بەشدارن لە دوودڵی باشووری جیهانی بۆ وازهێنان لە ڕووسیا:

‎پەیوەندی مێژوویی و ناڕێکخستن

‎زۆرێک لە وڵاتانی جیهانی باشوور پەیوەندی مێژووییان لەگەڵ ڕووسیا هەیە کە دەگەڕێتەوە بۆ سەردەمی سۆڤیەت، ئەو کاتەی یەکێتی سۆڤیەت پشتیوانی لە کۆلۆنیالیزەکردن و بزووتنەوەکانی سەربەخۆیی پێشکەش دەکرد. ئەم میراتە بەردەوامە لە کاریگەری لەسەر پەیوەندییەکانیان، وڵاتانی وەک هیندستان و باشووری ئەفریقا پەیوەندییەکی بەهێزی دیپلۆماسی و ئابوورییان لەگەڵ ڕووسیادا پاراستووە. هەروەها بزووتنەوەی بێلایەنەکان کە لە سەردەمی جەنگی سارددا دامەزراوە، ڕۆڵی هەیە لە داڕشتنی هەڵوێستی باشووری جیهانی بەرامبەر بە ڕووسیا.

‎بەرژەوەندییە ئابوورییەکان

‎بەرژەوەندییە ئابوورییەکان هۆکارێکی بەرچاون لە پەیوەندییەکانی باشووری جیهانی لەگەڵ ڕووسیا. زۆرێک لە وڵاتانی باشووری جیهانی بۆ وزە و دانەوێڵە و پێودا زۆر پشت بە ڕووسیا دەبەستن. بۆ نموونە هیندستان نەوت و ڕەقەکاڵای سەربازی لە ڕووسیا دەکڕێت، لە کاتێکدا ئەفریقای باشوور چەکی لە ڕووسیا هاوردە کردووە. ئەم پەیوەندییە ئابوورییانە وا دەکات کە جیابوونەوە لە ڕووسیا بۆ ئەم وڵاتانە چالاک بێت .

‎هەمەچەشنکردنی پەیوەندییەکان

‎باشووری جیهانی چالاکانە هەوڵدەدات پەیوەندییەکانی هەمەچەشن بکات و پشتبەستن بە هاوبەشە تەقلیدییەکانی ڕۆژئاوا کەم بکاتەوە. سەرهەڵدانی زلهێزە جیهانییە نوێیەکانی وەک چین و پەرەسەندنی گرنگی گرووپکردنی بریکس (بەرازیل، ڕووسیا، هیندستان، چین و باشووری ئەفریقا) دەرفەتی نوێی بۆ هاوکاری و هاوکاری ڕەخساندووە. ئەم گۆڕانکارییە بەرەو فرە جەمسەری، پەیوەندی باشووری جیهانی لەگەڵ ڕووسیا و هاوبەشەکانی دیکەی غەیرە ڕۆژئاوایی دەباتە پێشەوە.

‎ئاسایش و جیۆپۆلیتیک

‎هەروەها ڕەچاوکردنی ئاسایش و جیۆپۆلەتیکی ڕۆڵ دەگێڕێت لە پەیوەندی باشووری جیهانی لەگەڵ ڕووسیا. وڵاتانی وەک هیندستان و باشووری ئەفریقا نیگەرانن لە دەرئەنجامە ئەگەرییەکانی پەرەسەندنی گرژییەکانی نێوان ڕووسیا و ڕۆژئاوا، و هەوڵدەدەن پەیوەندییەکی باش لەگەڵ هەردوولا بپارێزن. ئەم ڕێبازە پراگماتیکە ڕێگەیان پێدەدات کە داینامیکی جیۆپۆلەتیکی ئاڵۆزدا بڕۆن و بەرژەوەندییە نیشتمانییەکانیان بپارێزن .

‎ڕوانگەی باشووری جیهانی

‎ڕوانگەی باشووری جیهانی سەبارەت بە ململانێی ڕووسیا و ئۆکرانیا جیاوازییەکی بەرچاوی لەگەڵ دیدگای باکووری جیهانی هەیە. لە کاتێکدا زۆرێک لە وڵاتانی باشووری جیهانی ئیدانەی لەشکرکێشییەکەی ڕووسیا دەکەن، بەڵام زیاتر سەرنجیان لەسەر دەرئەنجامە ئابووری و مرۆییەکانی ململانێکە. ئەوان دۆزینەوەی چارەسەرێکی ئاشتیانە بۆ ململانێکان لە پێشینەن و گومانیان هەیە لە دەستپێشخەرییەکانی ڕۆژئاوا کە ڕەنگە دۆخەکە خراپتر بکەن.

‎هۆکارە سەرەکییەکانی کاریگەری لەسەر هەڵوێستی باشووری جیهانی

‎• پشتبەستنی ئابووری بە ڕووسیا- زۆرێک لە وڵاتانی باشووری جیهانی زۆر پشت بە ڕووسیا دەبەستن بۆ وزە و دانەوێڵە و پێو.
‎• پەیوەندی مێژوویی- میراتی سەردەمی سۆڤیەت بۆ پشتیوانی لە تەعریب و بزووتنەوە سەربەخۆییەکان بەردەوامە لە کاریگەری لەسەر پەیوەندییەکان.
‎• ناتەبایی: باشووری جیهانی هەوڵدەدات پەیوەندییەکی باش لەگەڵ چەندین هاوبەشدا بپارێزێت، بە دوورکەوتنەوە لە هاوئاهەنگی لەگەڵ هەر بلۆکێکی دیاریکراو.
‎• هەمەچەشنکردن- باشووری جیهانی چالاکانە هەوڵدەدات پەیوەندییەکانی هەمەچەشن بکات و پشتبەستن بە هاوبەشە تەقلیدییەکانی ڕۆژئاوا کەم بکاتەوە.
‎• ئاسایش و جیۆپۆلەتیک: وڵاتانی باشووری جیهانی، پاراستنی پەیوەندی باش لەگەڵ هەردوو وڵاتی ڕووسیا و ڕۆژئاوا لە پێشینەدان بۆ پاراستنی بەرژەوەندییە نیشتمانییەکانیان

Copyright © 2020 All Rights Reserved Designed And Developed By AVESTA GROUP