بەرایی: 

ئەو گوتارەی ئۆجەلان، کە دڵنیام دەبێتە بەناوبانگترین گوتاری ئۆجەلان و بۆیەشە ئاساییە بە مێژوووی ناوزەد بکرێت. لەو گوتارەیدا ڕایگەیاند: “کورد پێویستە دەستبەرداری مافی دامەزراندنی دەوڵەتی سەربەخۆ و مافی بڕیاردانی چارەنووس بێت”. لە بەرژەوەندی گەشەکردنی و بەهێزبوونی دەولەتێکی دیموکراتی کە تەجاوزی فکری نەتەوەیی بکات. ئەوەش گرفتێکی فکری و سیاسی ئاڵۆزە، لەلایەک پڕۆژەی تەجاوزکردنی کێشە نەتەوەییەکان پێشکەش دەکات، لە ڕێگای بنیاتنانی دیموکراتیەت، لەلایەکی دیکەوە هەموو بارگرانایی و تەنازولکردن دەخاتە سەر ملی کورد، بەبێ هیچ جۆرە پابەندبوونێکی دەوڵەتی تورکیا لایەنی کەم لو خۆپێناسەکردنەوەی. لەو کورتە شیکارییە هەوڵدەدەم وەڵامی دوو پرسیاری جەوهەری بدەمەوە:
- ئەو پڕۆژەیەی ئۆجەلان چەند واقعیەی دەگونجێت لە گەڵ چوارچێوەی دەوڵەتی تورکیا.
- ئایا بەڕاستی دەبێتە چارەسەرێکی دادپەروەرانە و دەرچەیەک بۆ دەربازبوون لەو شەڕە مێژووییەی کە هەیە.

یەکەم: ناوەڕۆکی بانگەشەکردن بۆ تەجاوزکردنی دەوڵەتی نەتەوەیی.
لە گوتارەکەیدا ئۆجەڵان دەڵێت:”بە هیچ جۆرێک پێویستیمان بە دەوڵەتی نەتەوەیی و مافی چارەنووسمان نەماوە”. واتا ئێمە خۆبەخشانە دەستبەرداری ئەوانە دەبین چونکە ئێمە ناسنامەی خۆمان چەسپاند (داننان بە هەبوونمان)، ئێستا سیاسەتی ئینکاریکردنی کورد نەماوە، کە چەقی کێشە مێژوویەکە بوو و مێژووی هاوچەرخی سیاسی کوردی داگیر کردبوو. ئۆجەلان فکر و فەلسەفەی نەتەوەیی کورد هەڵدەوەشێنێتەوە و بە بای دەدات، ئەو فکرەی بە درێژایی دەیان ساڵ خەباتی بۆ کراوە و قوربانی یەکجار زۆری بۆ دراوە. ئۆجەلان لەوەش زیاتر دەڕواو دەستبەرداری مافی چارەنووسیش دەبێت، کە بنەمایەکی سەرەکیی یاسای نێودەڵەوتیییە و ماف بەو نەتەوانە دەدات کە لە ژێر دەسەڵاتێک دەژین 
، کە ئینکاری ناسنامە و بوونیان بکات.
لێرەدا ئۆجەلان پشت دەبەستێت بە لۆژیکی “ئازادکردنی کۆمەڵگا لە قەفەزی دەوڵەت”، بانگەشەی دامەزراندنی تۆڕێک لە کۆمەڵگاکان (کۆمۆن - communs) و دامەزراندنی ئەنجوومەنە خۆماڵیی نا نەتەوەیی، لەو بڕوایەی کە دەبنە هۆی کۆتایی هاتنی ئەو ململانێیە. بەڵام پرسیارەکە ئەوەیە، ئایا دەکرێ ئەو پڕۆژە پێشنیارە لە چوارچێوەی دەوڵەتی تورکیا پڕاکتیزە بکرێت؟ کە بە گوێرەی دەستوورەکەی دەوڵەتی یەک نەتەوە و یەک ناسنامەیە!

دووەم: کێشە بنەڕەتییەکانی تاکلایەنی دەوڵەتی تورکیا.
مادەی دووەمی دەستوری تورکیا دەڵێت:”تورکیا دەوڵەتێکی کۆماری دیموکراتی عەلمانی و کۆمەڵایەتیە پشت بە یاسا دەبەستێت، ڕێز لە چەمکە نیشتیمانیەکانی تورکی دەگرێت”. لە مادەی سێیەمیشدا، بە مکوڕبوونی زیاتر هاتووە:”دەوڵەتی تورکیا، و نەتەوەکەی، نیشتیمانەکەی، یەک قەوارەن و لێک دانابڕدرێن (جیاناکرێنەوە)، زمانەکەشی تورکیە”.
لێرەدا ڕوونە، کە ناسنامەی نەتەوەیی تاکلایەنەی تورک بنەما دەستور و یاساکانی دەوڵەتی تورکیا پێکدەهێنن و بەهیچ شێوەییەک دان بە فرە نەتەوەیی و ناسنامە دانانێن. ڕاستە سیاسەتی ئینکارکردنی نەتەوەکانی دیکەی (ناتورک) پاشەکشەی کردووە، کوردێک لە میدیا یان لە گفتگۆی ڕۆژانەی خۆی دەتوانێت بڵێ (کوردم)، گوێ لە گۆرانی بگرێ و هەڵپەڕکێی کوردیش بکات و خولی فێربوونی زمانیش بکاتەوە، بەڵام ئەوانە هەمووی لە چوارچێوەی کەمێک لە مافە کلتورییەکان جێ دەگرن و زیاتر وەک شتێکی فۆلکلۆری لێی دەڕواندرێت، بەڵام بۆ دانپێنانێکی سیاسی و یاسایی درێژ نابنەوە، ڕێگا بە کەس نادرێت لە دۆکیۆمێنتە دەستورییەکان و لە دامەزراوەکانی دەوڵەت وەک کورد یان (ناتورک) خۆی بناسێنێت وەک ناسنامەی نەتەوەیی فەرمی و قبوڵکراو.

سێیەم: ناکۆکیەکانی ناوەڕۆکی گوتارەکە (خۆڕادەستکردن)
لە گوتارەکەی ئۆجەلاندا، پرسیارە هەرە جەوهەری و سەرەکییەکەی تێدا نیە:”چۆن دەکرێ گەلێک دەستبەرداری هەموو خواست و ئامانجە نەتەوەییەکانی بێت، تا بە سادەترین مافی دەگات کە مافی بڕیاردانە لە چارەنووس، لە کاتێکدا ئەو دەوڵەتەی تێیدا دەژی، بە توندترین شێوە دەستی بە بنەما نەیەوەییەکانی گرتووە و هیچ ئامادەیی و نیەتێکیشی نیشان نەداوە، کە لایەنی کەم خۆی بە شێوازێکی گونجاوتر لەگەڵ ئەو گۆڕانکاریانە خۆی پێناسە بکاتەوە!
ڕەنگە فکر و لۆژیکی “دوای نەتەوەیی بوون - Post-nationalism” فەلسەفەیەکی سەرنجڕاکێشی ناو ئەدەبیاتی بزاڤی رزگاریخوازی چەپەکان بێت، بەڵام گۆڕینی بۆ پڕۆژەیەکی سیاسی دادپەروەرانە، کە قبوڵکراو بێت، پێویستە لە سەر بنەمای تەنازولکردن و سازشکردنی دوولایەنە و داڕشتنەوەیەکی هاوسەنگ بۆ گرێبەست و پێناسەکردنەوەی هاوڵاتی بوون”. واتا پێویستە دەوڵەتیش ببێتە دەوڵەتێکی فرە نەتەوە و لە دەستوردا دان بە هەبوونی کورد و نەتەوەکانی دیکەش دابندرێت، مافی نوێنەرایەتی و هەبوونێکی ڕاستەقینەی سیاسی و کلتوری و ئیداریان هەبێت. بەڵام ئەگەر دەستوور هەر وەک ئێستای بمێنێتەوە، و دامەزراوەکانی دەوڵەت و ژیان و مافەکانی خەڵک هەر وەک ئێستا تاکلایەن (تاک نەتەوە) بێت، تەنها داوا لە کورد بکرێت “دەستبەرداری دەوڵەتی نەتەوەیی و مافی بڕیاردان لە چارەنووسیان بن” تەنها پڕۆژەی بەردەوام بوونی زاڵبوونی نەتەوەی تورک و ئینکاری ئەوانەی دیکەیە، بەڵام بە کەرستە و میکانیزمی نوێ و نەرمتر، کە زیاتر لە خۆ ونکردن لە خەیاڵ پڵاوی گەیشتن بە “ئامانجە سەرەکیەکە” زیاتر نیە.

چوارەم: دادپەروەری بە هاوسەنگیە
لە گۆشەنیگای دادپەروەری سیاسی، چارەسەریەکی هەمیشەیی هەرگیز لە سەر تەنازولکردنی گەلێک بنیات ناندرێت، بەڵکو پێویستی بە هاوسەنگییە. مافی بڕیاردان لە چارەنووس بابەتێک نیە لە سەر مێزی دانوستان بێت، دەبێ کورد دەستبەرداری بن لە پێناو داننان بە هەندێک مافی کلتوری، بەڵکو ئەو مافە یەکێکە لەو پڕەنسیپ و بنەمایانەی یاسایەکی ڕەسەنی نێودەوڵەتی کە کورد وەک نەتەوەیەکی خاوەن زمان و مێژوو و نیشتیمان و مەعریفەیەکی یەکگرتوو دەناسێ.
ئەگەر تورکیا لە پرسی تەجاوزکردنی دەوڵەتی نەتەوەیی جدییە، پێویستە دەستوورەکەی بگۆڕێ یان هەموواری بکاتەوە، وەک گرێبەستێکی مەدەنی فرەلایەن حاکمی دانیشتوانی کۆماری تورکیا بێت و خۆی وەک دەوڵەتێکی فرە نەتەوە پێناسە بکاتەوە، ئەو نەتەوانەش لە ماف و ئەرکدا یەکسان بن لە چاڵاکی کلتوری و سیاسی و خۆبەڕێوەبردن، لە چوارچێوەی وڵاتێکی نامەرکەزی دیموکراتی.

بە کورتیەکەی:
گوتارەکەی ئۆجەلان و ڕاگەیاندنی دەستبەردار بوون لە مافی دەوڵەتی نەتەوەیی و مافی بڕیاردان لە چارەنووس، بەرپرسیاریەتێکی ئەخڵاقی گەورەی پێوە دیارە، بە ئامانجی وەدیهێنانی ئاشتی کۆمەڵایەتی و سیاسی لە نێوان دوو نەتەوەی گەورە کە لە چوارچێوەی دەوڵەتێک دەژین. بەڵام گرفتەکە ئەوەیە، بەر دیواری پۆڵاینی بنەما دەستووری و یاساییەکانی پاراستنی دەوڵەتە تاکلایەنەکەی تورک دەکەوێت.
بۆ ئەوەی ئەو پڕۆژە پێشنیارە دادپەروەرانە بێت، پێویستە دەوڵەتی تورکیا هەنگاو بنێت، بە ئاراستەی گۆڕینی ئەو مادانەی دەستوور کە ڕێگرن لە پێناسەکردنی تورکیا وەک دەوڵەتێکی فرە نەتەوە و کلتور. بەبێ ئەوە، ئەو هەنگاوە تەنها بریتیە لە دەستبەردار بوونی کورد لە مافە نەتەوەییەکانیان لە بەرامبەر هیچ! تەنها بۆ پێدانی هەندێک مافی کلتوری لە بەرامبەر دەسەڵاتێک، کە کەمترین تەنازول لە عەقیدە نەتەوەییە تاکلایەنەکەی ناکات.