د. پشتیوان فەرەج

بەڕۆژووبوون مانگی ڕەمەزان و دوو سوودی گەورەی هەیە یەکەمیان لایەنی تەندروستی و دووەمیان لایەنی ڕۆحی و کۆمەڵایەتیە.

یەکەم: لایەنە تەندروستیەکەی

بەڕۆژووبوون لە مانگی ڕەمەزاندا ژمارەیەک سوودی تەندروستیی شاراوەی هەیە کە زۆر کەس پەی پێ نەبردوە لەوانەش:

باشتربوونی هەستیاری ئەنسۆلین: ڕۆژووبوون لە مانگی ڕەمەزاندا لەوانەیە یارمەتی باشترکردنی هەستیاریی ئەنسۆلین بدات، کە دەتوانێت مەترسی تووشبوون بە نەخۆشی شەکرەی جۆری 2 کەم بکات.

دابەزینی کێش: ڕۆژوو لە مانگی ڕەمەزاندا دەتوانێت ببێتە هۆی دابەزینی کێش، بەتایبەتی ئەگەر کەسێک لە کاتی دوای ڕۆژوو نەکردندا واتە شەوان ڕێجیمێکی تەندروست پەیڕەو بکات.
باشتربوونی تەندروستی دڵ: توێژینەوەکان دەریانخستوە کە ڕۆژووبوون دەتوانێت یارمەتیدەر بێت بۆ باشترکردنی ئاستی کۆلیسترۆل و کەمکردنەوەی پەستانی خوێن و کەمکردنەوەی مەترسی نەخۆشی دڵ.

باشتربوون و بەهێزکردنی کرداری مێشک: هەندێک لە توێژینەوەکان دەریانخستوە کە ڕۆژوو ئاستی کرداری مێشک زیاددەکات و دەبێتە هۆی زیادبوونى فاکتەری دەماری نیرۆترۆفیک ناسراو بە بی دی ئێن ئێف و ئەمەش مەعریفە و فێربوون و یادکردنەوە و بیرگەی مرۆف بەهێز دەکات.

تەندروستی هەرسکردن باشتردەکات: ڕۆژوو لەوانەیە ببێتە هۆی پشوودان بۆ سیستەمی هەرسکردن و یارمەتی کەمکردنەوەی هەوکردن بدات لە ڕێخۆڵە و ئەندامەکانی جیکەی جەستەدا.

گرنگە تێبینی ئەوە بکەین کە سوودە تەندروستییەکانی ڕۆژوو لەکەسێکەوە بۆ کەسێکی دیکە دەگۆڕێت لەوانەیە پشت بە دۆخی تەندروستی تاکەکەسی کەسێک و هۆکارەکانی تر ببەستێت، وە هەمیشە باشتر وایە پرس بە پزیشکەکەت بکەیت پێش ئەوەی هیچ گۆڕانکارییەکی گرنگ لە ڕێجیم یان شێوازی ژیانتدا ئەنجام بدەیت.

لایەنی ڕۆحی و کۆمەڵایەتی

ڕەمەزان نۆیەمین مانگی ساڵنامەی ئیسلامییە و بە پیرۆزترین مانگ دادەنرێت بۆ موسڵمانانی جیهان ڕۆژووبوون لە مانگی ڕەمەزاندا یەکێکە لە پێنج کۆڵەکە گرنگەگەى ئیسلام و گرنگترین ڕەفتاری پەرستنە کە موسڵمانان ئەنجامی دەدەن.
بەڕۆژووبوون لە مانگی ڕەمەزاندا بریتییە لە خۆگرتن لە خواردن و خواردنەوە و پێداویستییە جەستەییەکانی تر لە کاتژمێرەکانی ڕۆژدا، لە بەرەبەیان هەتا خۆرئاوابوون. ڕۆژووەکە لە خۆرئاوابووندا دەشکێت لەگەڵ ژەمە خواردنێک کە پێی دەوترێت ئیفتار، کە عادەتەن لەگەڵ خێزان و هاوڕێکان و کەسە نزیکەکان هاوبەش دەکرێت.

ڕۆژووبوون لە مانگی ڕەمەزاندا تەنیا کردارێکی جەستەیی نییە، بەڵکو ڕۆحیشە کە مەبەستی لە زیادبوونی خۆدیسپلین و خۆبەرێوەبردن و هاوسۆزییە بەرامبەر بەو کەسانەی کە کەمتر بەختەوەرن و دەبێت دڵ و دەروون پاک بکاتەوە و هاوکاری یەکتری بکەین.
بەڕۆژووبوون لە مانگی ڕەمەزاندا بۆ موسڵمانان گرنگە چونکە یارمەتیان دەدات بۆ پتەوکردنی باوەڕیان و نزیکبوونەوەیان لە خوا. باوەڕ وایە لەم مانگەدا دەروازەکانی ئاسمان کراوەیە و دەروازەکانی دۆزەخ داخراون و ڕەحمەت و بەرەکەتەکانی خوا زۆر لە بەردەستە بۆ ئەوانەی کە بەڕۆژوو دەبن و کردەوەی دیکی پەرستن ئەنجام دەدەن وەک خوێندنەوەی قورئانی پیرۆز.

سەرەڕای ئەوەش ڕەمەزان کاتێکی کۆمەڵایەتی و یەکڕیزییە کە موسڵمانان پێکەوە کۆدەبنەوە بۆ ئەوەی لە ئەزموونی ڕۆژوودا هاوبەشی بکەن و ڕۆژووەکانیان پێکەوە بشکێنن هەروەها کاتی بەخشینە، کە موسڵمانان هاندراون بۆ بەخشین بە خێر و یارمەتیدانی ئەوانەی کەمبەختن یان هەژارن و پێویستیان بە هاوکاری هەیە. مەرجی یەکەمی هاوکاریکردنی هەژاران ئەوەیە کە تەنها خۆت و خودای خۆت لێ ی بە ئاگا بن و هەر نمایشێک بەهاوکاریکردنی هەژاران بە ڕیاکردن ئەژمار دەکریێت.

بەکورتی ڕەمەزان و بەڕۆژووبوون گرنگە چونکە ئەوە وەک ئامرازێکی پاککردنەوەی ڕۆحی و خۆدیسپلین و هاوسۆزی بەرامبەر ئەوانی تر خزمەت دەکەن کاتی زیاتر تەرخانکردن بۆ خودا پەرستن وقورئان خوێندنەوە و خزمەتی کۆمەڵە و بەخشینە و یارمەتی موسڵمانان بۆ پتەوکردنی پەیوەندییەکانیان لەگەڵ خوا و بوون وەها دەکەن ببین بە مرۆفێکی باشتر لەوەی کە هەین.