ستراتیژی ئاسایشی نیشتمانیی ئەمریکا بۆ ساڵی ٢٠٢٥، گۆڕانکارییەکی بەرچاو لە ئەولەوییەتەکانی سیاسەتی دەرەوەیدا نیشان دەدات. ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست چیتر یەکەم نیە، و ستراتیژی نوێ بایەخی کەمتر بە ناوچەکە دەدات . لەگەڵ ئەوەشدا، کورد هێشتا پێگەیەکی گرنگی لەم ستراتیژییەدا هەیە.
کورد هێشتا جێمتمانەترین و باوەڕپێکراوترین هاوپەیمانی ئەمریکان لە عێراقدا. پایەکانی ئەم پەیوەندییە لەسەر سێ کۆڵەکە بونیادنراوە: بەشداری ئابووری، هاوکاری سەربازی، و ئامادەیی دیپلۆماسی. کردنەوەی گەورەترین کونسوڵخانەی ئەمریکا لە جیهاندا لە هەولێر، ئاماژەیە بۆ پابەندبوونی درێژخایەنی ئەمریکا بە ناوچەکەوە. کردنەوەی کونسوڵخانەکە لەلایەن بەرپرسانی ئەمریکا و هەرێمیشەوە بە "پەیامێکی سیاسیی ڕوون" وەسف کرا سەبارەت بە گرنگیی ستراتیژیی هەرێمی کوردستان.
ڕەهەندی ئابووریی پەیوەندییەکانی ئەمریکا و هەرێم پشت بەستووە بە کەرتی وزە. هەردوولا گرێبەستی وزەیان بە بەهای نزیکەی ١٠٠-١١٠ ملیار دۆلار بۆ ماوەیەکی درێژخایەن واژۆ کردووە. کۆمپانیا گەورە ئەمریکیەکانی وەک ئێکسۆن مۆبیل، هەنت ئۆیڵ، و ئێچ کەی ئێن ئێنەرجی لە ناوچەکەدا کار دەکەن. بەڵام، بەرژەوەندیی ئەمریکا لە چالاکییە بازرگانییەکان زیاترە؛ ئامانجی ستراتیژیی؛ سنوردارکردنی نفوزی ئێران و پاراستنی سەقامگیریی ناوچەکەیە.
رەهەندێکی دیکەی گرنگی ئەم ستراتیژە ئابوورییە بریتییە لە بۆریی نەوتی عێراق-تورکیا (ITP)، ئەوەی کێڵگە نەوتییەکانی هەرێم بە بەندەری جەیهانی تورکیاوە دەبەستێتەوە. بۆرییەکە لە ساڵی ٢٠٢٣ بەهۆی ناکۆکییەکانی نێوان بەغدا و هەولێر لەسەر دابەشکردنی داهاتی نەوت داخرابوو. دوای هێرشە درۆنییەکانی سەر دامەزراوە نەوتییەکانی کوردستان لە تەمموزی ٢٠٢٥، ئەمریکا فشاری دیپلۆماسیی خستە سەر بەغدا بۆ کردنەوەی بۆرییەکە. لە ئەیلوولی ٢٠٢٥دا بۆرییەکە کرایەوە، و ئەمەش قوڵایی پابەندبوونی ئەمریکای بە بەرژەوەندییە ئابوورییەکانی هەرێمی کوردستانەوە نیشاندا.
ئەمریکا پێگەی سەربازیی خۆی لە عێراقدا ڕێکخستووەتەوە، هێزەکانی لە بەغدا کشاندووەتەوە و ئامادەیی خۆی لە کوردستان فراوانتر کردووە. لە ئێستادا نزیکەی ١,٥٠٠ سەربازی ئەمریکی لە هەرێم جێگیر کراون، و پلانیش هەیە تا ساڵی ٢٠٢٦ ئەم ئامادەییە بەردەوام بێت. هاوکات؛ نزیکەی ٢,٠٠٠ سەربازی ئەمریکی لە باکوری ڕۆژهەڵاتی سووریا (رۆژئاوا) کار دەکەن، و بە شێوەیەکی سەرەکی پشتیوانی لە هێزەکانی (هەسەدە) دەکەن.
ئەم جێگیرکردنە سەربازییە چەندین ئامانجی ستراتیژیی هەیە: بەردەوامیدان بە ئۆپەراسیۆنەکانی دژەتیرۆر بۆ لەناوبردنی پاشماوەکانی داعش، ڕێگریکردن لە میلیشیاکانی سەر بە ئێران، و پاراستنی بەرژەوەندییەکانی ئەمریکا لە ناوچەکەدا. چڕکردنەوەی هێزەکانی ئەمریکا لە ناوچە کوردییەکان ڕەنگدانەوەی هەڵسەنگاندنی واشنتۆنە، لەوەدا کە ناوچە کوردییەکان بە سەقامگیرترین و جێیمتمانەترین بنکەی ئۆپەراسیۆنیی لە عێراق و سوریادا دادەنرێن.
لەگەڵ ئەوەشدا؛ هەرێمی کوردستان ڕووبەڕووی ئاڵنگاریی ئەمنیی بەرچاو بووەتەوە. لە تەمموزی ٢٠٢٥، هێرشی درۆنی کرایە سەر کێڵگە نەوتییەکانی، کە لەلایەن کۆمپانیا ئەمریکییەکانەوە بەڕێوە دەبرێن. پێش چەند رۆژێک جارێکی تر، هێرشی موشەکی کرایە سەر دامەزراوەی گازیی کۆرمۆر. ئەم هێرشانە نیشانەی هەڕەشەی بەردەوام و لاوازی ژێرخانی ئەمنی ناوچەکەن!
پێگەی ستراتیژیی هەرێم، سامانە سروشتییەکانی، و متمانەی سەلمێنراوی لەلای ئەمریکا، پێگەیەکی بەنرخی داوە بەم قەوارەیە لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا، ئەمە لە کاتێکدا کە ناوچەکە بە گشتی لەڕووی بایەخی ستراتیژییەوە بۆ ئەمریکا پاشەکشەی کردووە!
ئەنجام؛ لە کاتێکدا ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست لە ئەولەوییەتە ستراتیژییە گشتییەکانی ئەمریکادا پاشەکشەی کردووە، کورد پێگەی تایبەتی لە هەڵسەنگاندنەکانیدا پاراستووە، و جێیمتمانەترین هاوبەشن لە عێراق و سوریادا، بەرژەوەندی کورد و ناوچەکانیان، لەسەر هەمان ئاراستە و رێڕەوی بەرژەوەندییە ئابووری و ئەمنییەکانی ئەمریکا رێدەکات. وەبەرهێنانە گەورەکان لە ژێرخانی دیپلۆماسی، ئامادەیی سەربازی، و هاوبەشیی ئابووریدا دەرخەری ئەوەن کە سەرەڕای کەمبوونەوەی بایەخی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست، ئەمریکا هێشتا بە قوڵی پابەندە بە پشتیوانیکردنی ئۆتۆنۆمی و خۆشگوزەرانیی کوردەوە. ئەم هاوبەشییە، کە لەسەر بنەمای بەرژەوەندیی هاوبەش و سوودی دوولایەنە دامەزراوە، وا دەردەکەوێت وەک بەردی بناغەی سیاسەتی ئەمریکا لە ناوچەکەدا بەردەوام بێت.
ئێستا سەرکردایەتی کورد، لە باشور یان رۆژئاوا؛ دەبێ ئەم دەرفەتە بقۆزێتەوە بۆ بەهێزکردنی پێگەی جیۆ- سیاسی و نەتەوەیی خۆی. ئەمەش بە تەنها بە گوتاری نەتەوەیی ناکرێ، پێویستی بە ستراتیژی ئەقڵانی و هەنگاوی دامەزراوەیی هەیە بۆ بونیادنانی نەتەوە! نەتەوە و دەوڵەت، ئەزەلی و بەخششی سروشت نین، دوو چەمک و کیانی سیاسین، بۆ ئەوەی هەبن و بەردەوام بن، دەبێ لە چوارچێوەی پڕۆسەی سیاسی مۆدێرندا مامەڵەیام لەگەڵدا بکرێ.
رابەر تەڵعەت